Pytania bezpośrednie i pośrednie - zastosowanie

Pytania bezpośrednie i pośrednie

(Direct and Indirect Questions)

Pytania bezpośrednie można podzielić na dwa rodzaje:

pytania ogólne (general questions), na które odpowiada się „tak” lub „nie”, czyli pytania zaczynające się od słowa „czy”. Pytania te tworzy się zgodnie z zasadami tworzenia pytań dla danego czasu bądź danej struktury gramatycznej. I tak:

- pytania, w których występuje czasownik be (być)  i nie ma w nich innego czasownika posiłkowego, tworzone są za pomocą inwersji (inversion), czyli przesunięcia czasownika przed podmiot, np.:

• Is he ill? (Czy on jest chory)
• Are you really in love with him? (Czy ty naprawdę jesteś w nim zakochana)
• Were they with you yesterday? (Czy oni wczoraj byli z tobą)
• Was it his fault? (Czy to była jego wina)
• Are your children playing football now? (Czy twoje dzieci grają teraz w piłkę)
• Was your sister sleeping when came home yesterday? (Czy twoja siostra spała, kiedy wróciłaś do domu wczoraj)

- pytania z czasownikami modalnymi również tworzone są przez inwersję, np.:

• Can you open the window, please? (Czy możesz otworzyć okno)
• Could you swim when you were 5 years old? (Czy potrafiłeś pływać, kiedy miałeś 5 lat)
• May I go to my room? (Czy mogę pójść do sowjego pokoju)

- pytania w czasie Present Simple tworzone są przy wykorzystaniu słówek do (I i II os. l.poj. i wszystkie osoby l.mn.) i does (III os. l.poj.). Należy pamiętać, że czasownik w pytaniach przyjmuje formę podstawową (basic form), np.:

• Do you like apples? (Czy lubisz jabłka)
• Do they enjoy going to cinema every Saturday? (Czy sprawia im przyjemność chodzenie do kina co sobotę)
• Does your mother work on Sundays? (Czy twoja mama pracuje w niedziele)
• Do Peter and Tom always go to school together? (Czy Tom i Peter zawsze chodzą do szkoły razem)

• Did they eat the whole cake?(Czy oni zjedli cały tort)
• Did you enjoy your classes at university?(Czy podobały ci się zajęcia na uniwersytecie)
• Did your brother help you with your homework? (Czy twój bart pomógł ci w pracy domowej)
• Did you father remember to buy something to drink?(Czy twój tato pamiętał, żeby kupić coś do picia)

- pytania w czasach, w których stosuje się czasownik posiłkowy (auxiliary verb) tworzone są poprzez przesunięcie czasownika posiłkowego przed podmiot, np.:

• Have you been to England? (Czy byłeś w Anglii)
• Will you go to the cinema with me? (Czy pójdziesz ze mną do knia)

pytania szczegółowe (specific questions) tzn. pytania zaczynające się od któregoś ze słówek pytających (question words). Tworzy się je dokładnie tak samo jak pytania ogólne, tyle tylko, że na początku takiego pytania stawiamy słówko pytające, np.:

• Why do you like apples? (Dlaczego lubisz jabłka)
• Where did your brother go yesterday? (Gdzie twój brat wczoraj poszedł)
• How are you today? (Jak się dzisiaj masz?)
• What is the weather going to be like tomorrow? (Jaka jutro będzie pogoda)
• What were you doing yesterday, when I came to see you. (Co robiłeś wczoraj, kiedy przyszedłem się z tobą zobaczyć)
• When did you buy your car? (Kiedy kupiłeś samochód)

! Przy pytaniach zaczynających się od who, which oraz what należy pamiętać, że jeśli są one pytaniami o podmiot to nie pojawiają się w nich operatory do/does/did, np.:

• Who wants to come to your party? (Kto chce przyjść na twoje przyjęcie)
• Who do you want to come to your party? (Chcesz, żeby kto przyszedł na twoje przyjęcie)
• Which person likes you? (Która osoba cię lubi)
• Which person do you like? (Którą osobę lubisz)
• What happened yesterday? (Co się wczoraj wydarzyło)
• What did you do yesterday? (Co ty wczoraj zrobiłeś)

Pytania pośrednie mają znaczenie pytań, ale strukturę twierdzeń, czyli orzeczenie znajduje się po podmiocie. Pytania pośrednie zostają wprowadzone pewnymi zwrotami, wśród nich znajdują się np.:

• Can you tell me (Czy możesz mi powiedzieć)
• Do you know (Czy wiesz)
• Have you any idea (Czy masz pojęcie)
• I wonder (Zastanawiam się)
• I’m thinking (Zastanawiam się)
• I want to know (Chciałabym wiedzieć), itp.

Po powyższysz zwrotach w pytaniach ogólnych stosujemy słówka if oraz whether w znaczeniu polskiego „czy”, a w pytaniach szczegółowych zostawiamy słówko pytające (question word), po którym pytanie zamienia się na zdanie oznajmujące, np.:

• I wonder if you were at school yesterday. (Zastanawiam się czy byłeś wczoraj w szkole)
• Have you any idea where I put my glasses? (Czy wiesz, gdzie położyłem okulary)
• Do you know how he got there? (Czy wiesz jak on tam dotarł)
• Can you tell me what time it is. (Czy możesz mi powiedzieć, która jest godzina)
• I’m thinking if you could help me. (Zastanawiam się czy mógłbyś mi pomóc)
• I want to know if you could send me some more information. (Chciałbym wiedzieć, czy mógłbyś mi przysłać więcej informacji)

Pytania pośrednie występują również w mowie zależnej choć tam  należy pamiętać o zmianie czasu jeśli czasownik wprowadzający pytanie pośrednie jest w czasie przeszłym.

Zarówno pytania bezpośrednie jak i pośrednie mogą wystąpić w formie przeczącej. Zdania bezpośrednie wyglądają wtedy tak, np.:

• Why didn’t you come for dinner? (Dlaczego nie przyszedłeś na obiad)
• What wasn’t she telling you? (Czego ona ci nie mówiła)
• Where haven’t you been for ages? (Gdzie nie byłeś od lat)
• Why isn’t she happy? (Dlaczego ona nie jest szczęśliwa)

Należy pamiętać, że forma pytania nie ulega zmianie, tylko czasownik posiłkowy przyjmuje formę przeczącą.

Pytania pośrednie zamiast zdania twierdzącego mają formę zdania przeczącego, np.:

• I really want to know why you haven’t slept in your room. (Naprawdę chciałbym wiedzieć dlaczego nie spałeś w swoim pokoju)
• Please tell me, what she wasn’t telling you. (Proszę powiedz mi, czego ona ci nie mówiła)
• I don’t know why she isn’t happy. (Ja nie wiem czemu ona nie jest szczęśliwa)