should vs ought to

Czasowniki modalne (modal auxiliaries) should (powinien) i ought to (powinien) bardzo często stosowane są wymiennie, czyli nie ma różnicy, czy w pewnych zdaniach użyję się jednego bądź drugiego czasownika. Wymiennie można je stosować w następujących znaczeniach:

Kiedy mówiący wyraża swoje oczekiwanie w stosunku do jakieś sytuacji, np.:

• The book should be good because it’s written by my favourite author. (Książka powinna być dobra, ponieważ jest napisana przez mojego ulubionego autora)
• I think this new girl ought to be nice; she seems really friendly. (Myślę, że ta nowa dziewczyna powinna być miła, ona wydaje się być przyjacielska)

Kiedy mówiący wyraża pewnego rodzaju rekomendację bądź zalecenia, np.:

• You should go and see your doctor; you don’t look good. (Powinieneś pójść do lekarza, nie wyglądasz dobrze)
• My sister ought to talk about the whole situation with her fiancé. (Moja siostra powinna o całej sytuacji porozmawiać ze swoim narzeczonym)

Kiedy mówiący krytykuje jakieś zdarzenie, sytuację bądź czyjeś zachowanie, np.:

• You shouldn’t listen to this strange music. (Nie powinieneś słuchać tej dziwnej muzyki)
• They really oughtn’t to play computer every day. (Oni naprawdę nie powinni grać codziennie na komputerze)

W poniższych znaczeniach nie wolno zastąpić czasownika should czasownikiem ought to:

Kiedy mówiący wyraża niepewność w stosunku do jakiejś sytuacji, zazwyczaj jest to w formie pytania, np.:

• Should I come up to her and ask her to dance? (Czy powinienem podejść do niej i poprosić ją do tańca)
• Should they enter that room? (Czy oni powinni wchodzić to tego pokoju)

Kiedy czasownik should występuje w połączeniu z czasownikami oznaczającymi myślenie tj.: think (myśleć), consider (rozważać), believe (wierzyć, uważać), itp. Dodanie should przed taki czasownik sprawi, że wyrażona opinia jest mniej bezpośrednia i brzmi bardziej formalnie, np.:

• I should believe that girl is a famous actress. (Uważam, że ta dziewczyna jest słynną aktorką)
• I should think that film could be a total flop. (Uważam, że ten film może okazać się totalną klapą)

Czasowniki should i ought to są czasownikami modalnymi (modal auxiliaries) i w związku z tym mają tę samą formę we wszystkich osobach. Zdania odnoszące się do czasu teraźniejszego i przyszłego tworzy się następująco:

• Podmiot + should + bezokolicznik bez to (infinitive without to) + reszta zdania
• Podmiot + ought + bezokolicznik z to (infinitive with to) + reszta zdania

Pytania tworzy się przez inwersję (inversion) (częściej spotykaną formą w pytaniach jest should), a przeczenia poprzez dodanie not do czasownika, i tak:

• They should finish before midnight. (Oni powinni skończyć przed północą)
• Should they eat so many sweets? (Czy oni powinni jeść tyle słodyczy)
• My daughter shouldn’t (should not) come home so late. (Moja córka nie powinna przychodzić do domu tak późno)
• The film ought to be really interesting. (Film powinien być naprawdę interesujący)
• Ought the children eat so many sweets? (Czy dzieci powinny jeść tyle słodyczy)

!Pytanie to brzmi bardzo nienaturalnie, a ponieważ zdecydowana większość tego typu pytań będzie wyrażała jakąś niepewność to na pewno poprawne będzie tam użycie czasownika should zamiast ought to.

• You really oughtn’t to eat that cake; it’s for the guests. (Naprawdę nie powinieneś jeść tego ciasta, ono jest dla gości)

Jeśli chodzi o czasowniki should i ought to w odniesieniu do czasu przeszłego to wtedy zdania wyglądają tak:

• Podmiot + should/ought to + have +czasownik z końcówką –ed lub III forma czasownika (past participle) + reszta zdania

Pytania i przeczenia jak w czasie teraźniejszym.

Oto kilka przykładów:

• You should have done your homework earlier. (Powinieneś był odrobić pracę domową wcześniej)
• You ought to have talked to her. (Powinieneś był z nią porozmawiać)
• They shouldn’t have entered that room. (Oni nie powinni byli wchodzić do tamtego pokoju)
• You oughtn’t to have told her so many unpleasant words. (Nie powinieneś był jej mówić tylu przykrych słów)
• Should you have given her that medicine? (Czy powinieneś był dać jej to lekarstwo)
• Pytania z ought to w czasie przeszłym brzmią bardzo nienaturalnie, a ponieważ zdecydowana większość tego typu pytań będzie wyrażała jakąś niepewność to na pewno poprawne będzie tam użycie czasownika should zamiast ought to.