Produkcja roślinna na świecie

Produkcje roślinną można podzielić na:

- uprawy alimentacyjne (zboża, rośliny korzeniowe, oleiste i cukrodajne oraz warzywa i owoce).

- używki – czasami zwane uprawami pseudoalimantacyjnymi (kawa, kakao, herbata, tytoń, chmiel),

- uprawy roślin przemysłowych – niealimentacyjne (rośliny włókniste, kauczuk),

- uprawy roślin paszowych – pośrednio alimentacyjnych (rośliny motylkowe, trawy, buraki pastewne.

Podstawowe znaczenie dla produkcji roślinnej ma produkcja zbóż. Świadczy o tym udział powierzchni ich zasiewów w ogólnej powierzchni gruntów ornych na świecie.           Do najważniejszych roślin zbożowych zaliczamy pszenicę, ryż, kukurydzę, jęczmień, proso, owies i żyto.

Pszenica - jest zbożem rozpowszechnionym na wszystkich kontynentach i stanowiącym podstawę wyżywienia ludności w większości krajów świata. Jej zbiory ogółem (553 mln ton) są wyższe niż zbiory ryżu i kukurydzy – zbóż porównywalnych pod względem znaczenia alimentacyjnego. Wynika to jednak w znacznym stopniu z zajęcia pod uprawy tego zboża stosunkowo dużych obszarów, na których prowadzi się je często metodami ekstensywnymi. W rezultacie wydajność pszenicy z hektara jest znacznie niższa niż kukurydzy czy ryżu.

Pszenica podobnie jak większość pozostałych zbóż, należy do rodziny traw i obejmuje ponad 20 gatunków podstawowych (zwyczajna – najbardziej rozpowszechniona, twarda, angielska, perska, polska), nie licząc dziesiątków odmian wyhodowanych w laboratoriach w wyniku krzyżowania odmian, starannej uprawy i silnego nawożenia mineralnego. Wymagania termiczne pszenicy są różne dla poszczególnych odmian: ozimych, bądź jarych – wysiewanych wiosną. To sprawia, ze udaje się ona w obu podstrefach stref umiarkowanej oraz w strefach: podzwrotnikowej i zwrotnikowej.

Uprawy pszenicy zajmują największe obszary w Eurazji i Ameryce Północnej.

Jej zasiewy w Ameryce Południowej, Afryce i Australii zajmują stosunkowo niewielkie powierzchnie. Do najważniejszych rejonów upraw pszenicy można zaliczyć:

- w Europie: Nizinę Francuska, Wyżyny Starej i Nowej Kastylii w Hiszpanii, Nizinę Padańską, Nizinę Węgierską, Nizinę Rumuńską, Wyżynę Bawarska, Nizinę Śląską, Ukrainę oraz Powołże w Rosji;

- w Azji: Pogórze Kazachskie, zachodnia część Niziny Gangesu i stan Pendżab w Indiach, Nizinę Chińską i Mandżurska oraz Mongolię Wewnętrzna w Chinach,  a także Wyżynę Anatolijską w Turcji.

- w Ameryce Północnej: wschodnią część Wielkich Równin ( w Stanach Zjednoczonych stany: Kansas, Nebraska, Iowa, Dakota Północna, Dakota Południowa, Montana i Minnesota oraz w Kanadzie prowincje : Saskatchewan i Manitoba) oraz uprawy na innych obszarach, zwłaszcza w stanach Waszyngton i Oregon;

- w Ameryce Południowej: Pampę i Nizinę La Platy w Argentynie, Urugwaj i południowo – wschodnią Brazylię;

- w Australii: dorzecze Murray – Darling i obszary leżące na północ od Perth;

- w Afryce: Maroko, Algierię, Tunezje, deltę Nilu, Kraj Przylądkowy w RPA – głównie w rejonie Kapsztadu.

Wszystkie wymienione wyżej obszary charakteryzują się dobrymi glebami, znaczną wilgotnością podłoża w fazie wstępnej wegetacji pszenicy oraz dużym nasłonecznieniem w fazie jej dojrzewania i zbiorów. Poza tymi obszarami pszenicę uprawia się w wielu mniejszych rejonach (np. w Wlk. Brytanii, Irlandii, Danii, Szwecji, Iraku, Iranie i Pakistanie), w których jest ona zbożem o dużym znaczeniu alimentacyjnym i paszowym.

Przeciętne plony pszenicy są w poszczególnych krajach bardzo zróżnicowane. Zdecydowanie najniższe osiągają kraje prowadzące uprawy ekstensywne – nierzadko jeszcze metodami prymitywnymi, np. Afganistan – 10 q/ha, Algieria – 12 q/ha, i Iran – 13q/ha. Niskimi plonami legitymują się też pozostałe kraje Afryki Północnej i Azji Centralnej, Australia, Argentyna i były ZSSR. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz w Indiach plony nie są zbyt wysokie, jednakże niemal 2 krotnie wyższe niż w rejonie Atlasu, na Bliskim Wschodzie i w Australii. Rekordowe plony osiągają natomiast kraje europejskie: Irlandia – 79 q/ha, Holandia – 74 q/ha, Belgia – 73 q/ha, WLK. Brytania – 72 q/ha i Niemcy – 67 q/ha, zaś z pozostałych pozaeuropejskich: Egipt – 46 q/ha i Meksyk – 42 q/ha,a więc te, które prowadzą uprawy intensywne.

Ryż- Kolebką ryżu jest Azja Południowo – Wschodnia, gdzie jest on uprawiany od prawie 5 tysięcy lat. Uprawia się dwie jego odmiany: ryż mokry – rosnący cały czas w wodzie, którego poletka są osuszane dopiero na czas zbiorów oraz ryż suchy – mniej wodochłonny. Ta odmiana jest uprawiana mniej powszechnie, głównie w górach ( np. na terasach uprawnych w Himalajach, aż do wysokości 2000 m n.p.m.) i na wyżynach. W 1991 roku ponad 91 % światowych zbiorów ryżu przypadało na kraje Azji Południowo – Wschodniej. Tak znaczna koncentracja upraw tego zboża wynika z wybitnie sprzyjających warunków klimatycznych i tradycji oraz z ogromnej liczby ludności zamieszkałej w krajach tego regionu. Udział tej części Azji w światowej produkcji ryżu wzrasta. Ryż jest tam bowiem podstawą wyżywienia ludności i tylko w niewielkim stopniu przeznacza się go na pasze. Spożywany jest głównie w postaci ziarna i kasz, gdyż głębsze przetwórstwo prowadzi do znacznych strat skrobi, białka i witamin grupy „B”. Słoma ryżowa ma rozległe zastosowanie jako pasza oraz cenny surowiec dla przemysłu celulozowo – papierniczego. W 1991 roku powierzchnia zasiewów ryżu w Azji południowo – Wschodniej była ponad 2 krotnie większa niż zasiewy pszenicy. Zbiory były natomiast niemal 3 – krotnie wyższe. Średnie plony pszenicy w krajach tego regionu wynosiły jednak tylko 26 q/ha, zaś ryżu – 39 q/ha. Wskaźniki te SA nieporównywalne, gdyż na wielu obszarach ryż zbiera się dwa razy do roku, bądź 3 razy w ciągu dwóch lat.            Poza dużym reżymem wodnym ryż wymaga dobrych gleb, najlepiej słabo przepuszczalnych, co ułatwia utrzymanie wody na parcelach. Warunki te spełniają przede wszystkim mady, stąd jego uprawy koncentrują się od tysięcy lat głównie w dolinach i deltach rzek.

W Azji do najważniejszych obszarów upraw ryżu należą: delta Gangesu i Brahmaputry oraz wschodnia część Niziny Gangesu, Nizina Indu, dolina Jangcy, Nizina Chińska, Góry Południowochińskie oraz Jawa, Japonia, Korea i Tajlandia.

W Afryce ryz uprawia się w delcie Nilu, na Madagaskarze i w delcie Nigru.

W Ameryce północnej jego uprawy SA zlokalizowane w zachodniej części Niziny Zatokowej w Stanach Zjednoczonych i Meksyku oraz w stanie Arkansas. W Ameryce Południowej prowadzi się je w południowej Brazylii – na wschód od rzeki Parana oraz Kolumbii.

W Europie, stosunkowo mniejsze obszary upraw tego zboża znajdują się na Nizinie Padańskiej we Włoszech, w delcie Rodanu we Francji i nad dolnym Gwadalkiwirem w Hiszpanii.

Kukurydza – wywodzi się z Meksyku, skąd sprowadzono ja do Europy pod koniec XV wieku. Rozpowszechniła się tu głównie w krajach basenu śródziemnomorskiego – we Francji (Basen Akwitański), Włoszech (Nizina padańska), Hiszpanii, Portugalii, Grecji i byłej Jugosławii. Ponadto w Europie uprawiana jest na Ukrainie, w Mołdawii i Rumunii, na Węgrzech, w Czechach, Niemczech i Austrii oraz na niewielka skalę w Polsce. Głównymi producentami kukurydzy są jednak kraje pozaeuropejskie.

W Stanach Zjednoczonych uprawy kukurydzy SA skoncentrowane głównie na Nizinie Centralnej (stany: Illinois, Indiana, Iowa) oraz w stanach: Minnesota, Missouri i Kentucky. Mniejsze znaczenie mają uprawy w zachodniej części Niziny Atlantyckiej (Georgia, Karolina Południowa). W Chinach kukurydzę uprawia się w Mandżurii i nad Żółtą Rzeką, zaś w Brazylii – zwartym pasem wzdłuż Atlantyku, z nasileniem w południowej części kraju. W wielu krajach wysokie plony kukurydzy z 1 ha SA związane z szerokim wykorzystywaniem przy jej uprawie – zjawisk heterozji, tj. zwiększonej żywotności i bujności krzyżówek, specjalnie dobranych pod kątem lokalnych warunków naturalnych.

Jęczmień – w produkcji jęczmienia ( światowe zbiory około 168 mln ton) przodują: były ZSRR – 42 mln ton, Niemcy – 14 mln ton, i Kanada – 13 mln ton. Jęczmień jest uprawiany głównie dla celów paszowych i przemysłowych, rzadziej natomiast alimentacyjnych (jęczmień konsumpcyjny – kaszowy, zasobny w białko). Wyraźny wzrost produkcji jęczmienia w latach 80 – tych był w wielu krajach związany z rozwojem upraw tzw. Gatunków browarnianych, których ziarna używa się do wytwarzania słodu w browarach. Jęczmień ma średnie wymagania glebowe i klimatyczne. Częściej uprawia się gatunki jare, rzadziej ozime – mało odporne na mrozy. W Europie jest on też uprawiany jako tzw. Mieszanka – wraz z owsem – wyłącznie dla celów paszowych.

Owies – światowe zbiory owsa od lat zmniejszają się, wraz ze stale rosnącą konkurencją innych – bardziej wydajnych zbóż oraz spadkiem zapotrzebowania na cele paszowe, związanym z malejącym pogłowiem koni pociągowych. Rośnie wprawdzie popularność owsa jako zboża alimentacyjnego, używanego w krajach rozwiniętych do produkcji płatków owsianych, nie jest to jednak w stanie skompensować ogólnego spadku popytu. Potentatem w produkcji owsa jest były ZSRR. W 1991 roku w krajach leżących na tym obszarze (głównie w Rosji, na Białorusi i w krajach nadbałtyckich) zebrano łącznie 14 mln ton tego zboża, co stanowiło ponad 41 % zbiorów światowych. Na drugim miejscu znajdują się Stany Zjednoczone – 3,5 mln ton. Ich produkcja zmniejszyła się jednak w latach 1985 – 1991 aż 45%.

Proso – w uprawach prosa przodują: Indie (Dekan), Chiny (Nizina Chińska), Stany Zjednoczone (Kansas, Colorado, Teras), Argentyna (Gran Chaco) i Nigeria. Proso jest podstawą wyżywienia ludności w wielu KSR, zwłaszcza na suchych obszarach strefy Sudan w Afryce. W Indiach, Nigerii, Nigrze i Czadzie uprawia się też dla celów spożywczych i paszowych tzw. Proso olbrzymie – sorgo (ok. 2 m wysokości). W 1991 roku łączne zbiory proso i sorga osiągnęły prawie 90 mln ton.

Żyto – jest najmniej popularnym zbożem. Jego zbiory w 1991 roku – 28 mln ton, stanowiły jedynie 1,5% ogólnoświatowych zbiorów zbóż. W uprawach żyta od lat przodują: byłe ZSRR, Polska i Niemcy. Dostarczają one łącznie aż 84% produkcji światowej. Żyto uprawia się głównie w Europie, w pasie ciągnącym się od Holandii, przez Nizinę Niemiecką, Niż Polski, Nizinę Wschodnioeuropejską, aż po Ural. W tym rejonie świata utrzymują się tradycje spożywania chleba żytniego. Uprawy tego zboża służą jednak przede wszystkim celom paszowym.

W uprawach roślin korzeniowych największe znaczenie mają: ziemniaki, maniok i bataty.

Ziemniaki – rozpowszechnione głównie w Europie Środkowej i Wschodniej, w dużej mierze pokrywają się z uprawami zbóż. W Polsce są one najczęściej prowadzone w płodozmianie z żytem. Ziemniaki udają się na glebach lekkich, wymagają jednak znacznego nawożenia i starannej uprawy. W pierwszej fazie wegetacji potrzebują dość dużo wilgoci w glebie, generalnie jednak nie udają się na terenach stale podmokłych, Ziemniaki wywodzą się z Ameryki Południowej, prawdopodobnie ze środkowego Chile, gdzie tradycje ich upraw sięgają 12 tys. Lat p.n.e. Do Europy sprowadzono je w XVI wieku, zaś do Polski trafiły po wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego. Początkowo były u nas uprawiane w celach ozdobnych i leczniczych. Ziemniaki są w wielu rejonach świata (Europa, Chiny) ważną rośliną alimentacyjną. Przeważająca część ich zbiorów jest jednak przeznaczona na cele paszowe i przemysłowe ( w tym zwłaszcza na produkcje spirytusu, krochmalu, skrobi, glukozy i mączki ziemniaczanej). Poza Europą główne obszary upraw ziemniaków znajdują się w Chinach północno – wschodnich, w rejonie Wielkich Jezior w Stanach Zjednoczonych oraz w zachodniej części Niziny Gangesu w Indiach. W Ameryce Południowej mają natomiast niewielkie znaczenie. Na większą skale uprawia się je tylko w Argentynie, Kolumbii, Brazylii i Peru. W 1991 roku zebrano na świecie 259 mln ton ziemniaków1), z tego w byłym ZSRR – 60 ton, Chinach – 33 mln ton, Polsce – 29 mln ton i Stanach Zjednoczonych – 19 mln ton. Liczącymi się eksporterami ziemniaków, głównie jadalnych, są: Holandia, Polska i Francja, wśród ich importerów przodują natomiast – Niemcy i Włochy.

Maniok jadalny – jest uprawiany w strefie międzyzwrotnikowej, głównie w Brazylii, Nigerii, Zairze, Indonezji, Tajlandii i Indiach. W większości rejonów uprawnych – zwłaszcza w krajach afrykańskich – stanowi on podstawę wyżywienia ludności. Bulwy korzeniowe, o wadze od 5 do 10 kilogramów, SA spożywane po ugotowaniu, bądź wysuszeniu (tapioka). Uprawa się też (głównie w Brazylii) maniok słodki, który – będąc rośliną alimentacyjną – jest równocześnie jedną z najlepszych roślin kauczukowych. W zbiorach manioku przodują: Tajlandia, Brazylia, Indonezja.

Bataty – podobnie jak maniok – są roślinami strefy międzyzwrotnikowej, udającą się na średnich i dobrych glebach zasobnych w wilgoć. Bataty SA mniej wydajne niż maniok, co przyczyniło się do niewielkiego ich rozpowszechnienia w krajach Ameryki Południowej i Afryki. Potentatem w produkcji batatów są Chiny, o wiele mniejsze znaczenie mają Indie, Indonezja i Brazylia.

Do roślin cukrodajnych zalicza się przede wszystkim trzcinę cukrową i buraki cukrowe. Wiele roślin zawiera różne cukry w owocach, łodygach i liściach, w zbyt małym stężeniu jednak, by opłacało się pozyskać z nich cukier na skalę przemysłową. Miedzy innymi stracił na znaczeniu klon cukrowy, rozpowszechniony niegdyś w Ameryce Północnej i Środkowej.

Trzcina cukrowa – wieloletnia trawa o wysokości 4-6 m. Rośnie na żyznych, wilgotnych glebach, wymaga temperatur powyżej 20°C w ciągu całego roku i znacznej ilości opadów (1200-1600 mm). Głównymi rejonami upraw są: wschodnia część Wyżyny Brazylijskiej, Ameryka Środkowa, południowe stany USA, Nizina Gangesu, południowa część Chin, wyspy Archipelagu Malajskiego, północno-wschodnia część Australii. Największymi producentami trzciny są Brazylia i Indie.

Burak cukrowy – wymaga żyznych gleb, jest uprawą europejską – ponad 80% światowej produkcji. Największy udział w zbiorach mają: Francja, Niemcy, Stany Zjednoczone, Rosja, Ukraina i Polska.

Do roślin oleistych – mających podstawowe znaczenie – można zaliczyć :

- jednoroczne (soję, orzeszki ziemne, słoneczniki i sezam),

- wieloletnie (oliwki, palmy kokosowe, palmy oleiste).

W produkcji globalnej olejów duże znaczenie mają też nasiona roślin włóknistych – zwłaszcza bawełny i lnu. Dostarczają one głównie cennych olejów technicznych oraz komponentów paszowych.

Soja – należy do roślin motylkowych. Jej uprawy dostarczają glebie azotu, co sprzyja na ogół płodozmianom z innymi kulturami rolniczymi. Nasiona soi zawierają ok. 50% białka i 25% tłuszczu. W wielu krajach (np. w Chinach i Brazylii) mają one ważne znacznie alimentacyjne. Poza bezpośrednim spożyciem, przetwarzane są na oleje jadalne, mąkę, makarony i sosy. Uprawy soi są szczególnie rozpowszechnione w czterech krajach:

- w Stanach Zjednoczonych – soja rosnie tu głównie w środkowym dorzeczu Missisipi oraz na wschodzie kraju;

- w Chinach – w dolinie Jangcy, na Nizinie Chińskiej i w Mandżurii;

- w Brazylii – w południowo – wschodniej części kraju;

- w Argentynie – w południowej części Niziny La Platy.

Rzepak – uprawiany głównie w Chinach, Kanadzie i krajach europejskich. Odpady powstające przy produkcji oleju są składnikiem pasz treściwych.

Słonecznik – wymaga dobrych gleb, jest uprawiany głównie w Rosji i na Ukrainie, w europejskich krajach śródziemnomorskich oraz w Argentynie, Stanach Zjednoczonych i Indiach.

Oliwka – długowieczne drzewo rosnące w klimacie śródziemnomorskim. Oliwa uzyskiwana z owoców tego drzewa uważana jest za najdelikatniejszy tłuszcz. Niemal wyłącznymi producentami oliwek są kraje basenu Morza Śródziemnego – głównie Włochy i Hiszpania.

W przeciwieństwie do roślin alimentacyjnych, używki służą jedynie urozmaiceniu pożywienia – mają więc charakter  pseudoalimentacyjny.

Kawa – niskie drzewo lub krzew wymagające żyznych, słabo przepuszczalnych gleb, a w okresie dojrzewania dużej wilgoci i temperatury 18-20°C. Największym producentem kawy jest Brazylia (uprawy koncentrują się głównie w południowo-wschodniej części kraju).

Herbata – najwięcej herbaty uprawia się w Chinach (Yunnan), Indiach (Assam, Madras), na Cejlonie, w Indonezji (Sumatra, Jawa), Turcji i Gruzji. Poza Azją herbatę uprawia się także w Afryce Wschodniej – Kenia, a ostatnio także we wschodniej części Niziny La Platy w Argentynie.

Kakao – najwięcej kakaowca uprawia się w Afryce, w krajach leżących nad Zatoką Gwinejską – Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Nigeria, oraz w Ameryce Łacińskiej – Brazylia, Ekwador, Kolumbia.

Tytoń – używka o silnym działaniu pobudzającym, wymagająca żyznych gleb. Najlepsze gatunki tytoniu uprawia się w strefie podzwrotnikowej, gorsze – w klimacie umiarkowanym. Największymi producentami tytoniu są: Chiny, Brazylia, Indie i Indonezja.

Przyprawy korzenne – to produkty uzyskiwane z owoców, nasion, liści lub kory roślin, wykorzystywane przez człowieka do podnoszenia walorów smakowych pożywienia. Najbardziej znane przyprawy to pieprz, papryka, cynamon, goździki, wanilia i gałka muszkatołowa.

Specyficzna formą produkcji roślinnej jest sadownictwo.

Sady – zasadzenia wieloletnie – są przykładem monokulturowego wykorzystania ziemi przez długi czas. W tym sensie są one podobne do monokulturowych upraw kawy, kakao, herbaty, kauczuku czy oliwek. Produkcja sadownicza, zaspokajająca potrzeby alimentacyjne wyższego rzędu, jest produkcja stosunkowo kapitałochłonną i wymagającą wysokich kwalifikacji rolników.

W sadownictwie największe znaczenie mają: zbiory pomarańcz i mandarynek, winogron, bananów oraz jabłek.

Pomarańcz – w ich uprawach wysuwają się na czoło cztery regiony: basen Morza Śródziemnego, południowo – wschodnia Brazylia, basen Zatoki Meksykańskiej oraz Kalifornia. Znaczną produkcję osiągnęły Chiny, Japonia, Włochy i Meksyk.

Winorośl – obecnie rejon śródziemnomorski – głównie w Europie jest największym zwartym obszarem upraw winnej latorośli.

Banany – w produkcji bananów na czoło wysunęły się: Brazylia, Indie, Ekwador i kraje Ameryki Środkowej. W krajach latynoamerykańskich produkcja bananów zorientowana jest głównie na potrzeby rynku w Stanach Zjednoczonych.

Jabłka – w zbiorach jabłek znaczenie ma Europa, następnie byłe ZSRR, Stany Zjednoczone i Chiny. Kraje europejskie razem wzięte dominują też w zbiorach gruszek, śliwek, porzeczek i truskawek.

Producenci niektórych owoców

Warzywa - Do najbardziej intensywnych form rolnictwa należy warzywnictwo. Rozwój wielkich aglomeracji miejskich wywołał duży popyt na warzywa. Najwięcej warzyw produkują państwa o dużej liczbie ludności. Spożycie owoców i warzyw rośnie wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa. Na świecie uprawia się kilkaset różnych warzyw, z których większość ma zasięg lokalny. Znaczenie światowe ma kilka z nich: pomidory, których w 1992 r. zebrano 69 mln ton, kapusta, ogórek, marchew, melon. Ponad to w Europie są rozpowszechniane buraki ćwikłowe.

Rośliny włókniste i kauczukodajne - Spośród roślin dostarczających włókien najważniejszą rolę odgrywa bawełna.

Bawełna - wymaga dużej ilości wilgoci w ciągu całego okresu rozwoju i bezdeszczowej pogody w czasie zbioru. Najlepsze włókna uzyskuje się w wyniku sztucznego nawadniania. W początkowym okresie gwałtownego rozwoju produkcji włókien syntetycznych przewidywano rychły zmierzch uprawy bawełny. Wkrótce się jednak okazało, że nie łatwo uzyskać włókna dorównujące właściwościami użytkowymi włóknom naturalnym. Produkcja bawełny ciągle rośnie. Jest ona ważnym artykułem handlu światowego. Do obrotu trafia ¼ produkcji bawełny. Eksport tego surowca wykazuje jeszcze większy stopień koncentracji niż jego uprawa; dwa kraje dostarczają prawie połowę eksportu światowego. Stany Zjednoczone – 25% i były Związek Radziecki - 23%.

Włókna służące do wyrobu grubych tkanin technicznych, lin, sieci, chodników dostarcza juta. Jest to roślina uprawiana w gorącym, wilgotnym klimacie, prawie wyłącznie w Azji. W związku z konkurencją włókien syntetycznych produkcja juty maleje.

Len - uprawia się głównie w Europie. Zbiory lnu stanowią mniej niż 5% zbiorów bawełny. Roślina ta udaje się nawet w chłodnym klimacie strefy umiarkowanej. Najwięcej lnu uprawia się w Rosji, a ponadto w Polsce, Rumunii, Francji i krajach Beneluksu.

Twarde włókna na maty i powrozy – sizalu dostarcza agawa, pochodząca z Meksyku. Produkcja sizalu maleje.

Głównym źródłem kauczuku naturalnego jest kauczukowiec brazylijski. W stanie dzikim występuje w lasach Amazonii. Pod koniec XIX wieku Anglicy potajemnie wywieźli (rząd brazylijski strzegł monopolu w tej dziedzinie) nasiona tego drzewa i rozpoczęli jego uprawę na Cejlonie, a później na Malajach. Mimo konkurencji kauczuku sztucznego produkcja kauczuku naturalnego ciągle rośnie. O światowych zbiorach decyduje kilka krajów południowo – wschodniej Azji.