Absolutyzm we Francji

Koniec XV wieku przynosi we Francji walkę o scentralizowanie państwa, które doprowadzi w konsekwencji do stworzenia nowego ustroju politycznego – monarchii absolutnej. Ten model ustrojowy w XVII wieku, właśnie we Francji przybrał wręcz formę modelową i klasyczną. W połowie XVI wieku w państwie francuskim dał się zauważyć kryzys władzy monarszej. Bardzo niekorzystny wpływ na sytuację w kraju miały przegrane wojny z Habsburgami. Szczególnie mocno przeciwko władzy absolutnej występowali kalwini, rekrutujący się z mieszczaństwa, ale również i szlachty. Początkowo ten odłam w łonie reformacji był tolerowany przez władców Francji. Sytuacja zmieniła się kiedy zwolennicy kalwinizmu z pozycji umiarkowanych krytyki rządów absolutnych przeszli na pozycje radykalne. W połowie XVI wieku rozpoczęły się represje wobec hugenotów (tym mianem określano francuskich zwolenników kalwinizmu), które wkrótce przekształciły się w wojny religijne. Walki zakończyły się w 1589 r. w chwilą gdy na tronie Francji zasiadł Henryk IV. Ów władca aby uspokoić sytuację w kraju wydał edykt nantejski (1598 r.), w którym przyznawał swobodę wyznania i kultu kalwinom.

 

Wiek XVII przyniósł we Francji wzmocnienie władzy królewskiej, głównie za sprawą władców, zasiadających wówczas na tronie. Mowa tu o Ludwiku XIII i Ludwiku XVI. Nie należy jednak zapominać, że to dzięki dwóm kardynałom – Armandowi Richelieu i Juliuszowi Mazariniemu, zostały stworzone bardzo silne podstawy francuskiego państwa absolutnego. Richelieu zwalczał wszelkie próby zburzenia podstaw rządów absolutnych. Wszystkie tendencje i ruchu odśrodkowe były tłumione w zarodku. Ta politykę kontynuował kardynał Juliusz Mazarini. W latach 1648-1649 miała miejsce tzw. fronda, która była próba przejęcia władzy w państwie przez arystokrację. Fronda poniosła klęskę w zmaganiu się z absolutyzmem monarszym.

 

Największy rozkwit rządów absolutnych przyniosło panowanie Ludwika XIV. W połowie XVI wieku dał się jednak zauważyć kryzys władzy monarszej. Miało to miejsce za rządów Ludwika XV. Fracnaj zaczyna powoli tracić swoja pozycję w Europie, głównie na skutek konfliktu z Anglią o kolonie w Ameryce Północnej, oraz na skutek europejskiej wojny o hiszpańską sukcesję. Ten ostatni konflikt, a dokładniej jego rozstrzygnięcie przyniosło kres mocarstwowej roli Francji w Europie. Powoli zaczął się także objawiać kryzys wewnętrzny w państwie Burbonów. Nie przyniosły skutku reformy podjęte przez kolejnych ministrów finansów. Niewyobrażalne sumy, jakie pochłaniało utrzymanie francuskiego dworu, rujnowało skarb państwa. Postanowiono więc pod koniec XVIII wieku odwołać się do Stanów Generalnych. Liczono, że podjęte przez nie postanowienia pozwolą uzdrowić gospodarkę państwa. 5 maja 1789 r. zebrały się Stany Generalne. Datę tę możemy uznać za koniec francuskiej monarchii absolutnej. W lipcu 1789 r. wybuchła we Francji rewolucja, która obaliła rządy monarchiczne, wprowadzając w ich miejsce rządy republikańskie.