Również rzemieślnicy poszczególnych miast uzyskali z czasem własne organizacje. Były nimi cechy grupujące pracowników jednego i tego samego rzemiosła, ale niekiedy, gdy z powodu małej liczby rzemieślników danej specjalności nie opłacało się założenie odrębnej organizacji, jeden cech grupował przedstawicieli kilku rzemiosł. Do cechu należeli zarówno rzemieślnicy samodzielni, jak niesamodzielni. Pierwszymi byli mistrzowie posiadający swoje własne warsztaty, drugimi ci, którzy ich nie mieli. Majstrem mógł zostać tylko obywatel danego miasta. W jego warsztacie pracowali uczniowie, którzy uczyli się rzemiosła. Czas nauki trwał zazwyczaj od czterech do sześciu lat. W tym czasie uczeń był traktowany jako członek rodziny majstra i był zobowiązany wykonywać wszelką zleconą mu robotę, choć często nie miała one wiele wspólnego z jego przyszłym zawodem. Po zakończeniu nauki uczeń zostawał czeladnikiem i przez pewien czas pracował nadal w tym samym warsztacie, przygotowując tzw. majstersztyk (z niem. meisterstück), czyli dowód zupełnego opanowania wyuczonej gałęzi rzemiosła. Potem dla uzupełnienia swych wiadomości wyruszał na wędrówkę do innych miast krajowych i zagranicznych, a po jej zakończeniu osiadał tam, gdzie udało mu się znaleźć najlepsze dla siebie warunki samodzielnej pracy.
Cechem zarządzali starsi, wybierani przez mistrzów cechowych. Mieli oni w mieście duże znaczenie. Administrowali majątkiem cechowym, przestrzegali wykonywania przepisów, sprawowali wreszcie sądy w sprawach zawodowych. Poza funkcjami zawodowymi, towarzyskimi i dewocyjnymi, ponieważ cech spełniał, bowiem rolę sui generis bractwa. Na organizacji cechowej ciążyły obowiązki militarne. Członkowie cechów wypełniali szeregi milicji miejskiej i mieli wyznaczone do obrony pewne odcinki murów wraz z jedną lub nawet kilkoma basztami. W związku z tym musieli łożyć na kupno i konserwację uzbrojenia.