Gospodarka rolna, rzemiosło i handel w starożytnym Rzymie

Italia dzieliła się na dwa odrębne regiony – Półwysep Apeniński i kontynentalną Północ. Dominującym elementem półwyspu są Apeniny, przetykane żyznymi dolinami i porosłe najbogatszymi w basenie Morza Śródziemnego lasami, nieprzetrzebionymi do czasów nowożytnych. Tereny niżej położone, w większości pochodzenia wulkanicznego, a częściowo aluwialnego, są żyzne i dobrze nawodnione, zwłaszcza rozległy obszar między łukiem Apeninów i Morzem Tyrreńskim. Region północny tworzy Nizina Padańska i okalające ją góry. Aluwialna nizina jest jednym z najbogatszych regionów rolniczych świata, choć, podobnie jak w dolinach Eufratu i Nilu, wykorzystanie jej potencjału wymagało wielkich prac irygacyjnych, które przeprowadzono dopiero w II – I w. p.n.e. Dzięki zasobom naturalnym i sprzyjającemu klimatowi Italia była najbogatszą i najludniejszą krainą śródziemnomorską. Miało to wielki wpływ na przebieg ekspansji Rzymu, zdobycie kontroli politycznej nad półwyspem dało mu, bowiem potęgę, której nie była w stanie oprzeć się reszta cywilizowanego świata.