W VIII w. p.n.e. do rywalizacji o wpływy w świecie śródziemnomorskim stanęli Grecy. Ich ekspansja przyjęła formę masowego ruchu osadniczego, nazwanego przez historyków wielką kolonizacją. W basenie Morza Śródziemnego akcja ta obejmowała przede wszystkim Azję Mniejszą, Italię, Sycylię, południowe wybrzeża dzisiejszej Francji, Egipt oraz położone na wschód od niego wybrzeża libijskie. Wśród powstałych wówczas kolonii znalazły się miedzy innymi Syrakuzy, Tarent, Neapol i Messalia , czyli dzisiejsza Marsylia. Rozszerzenie świata greckiego miało bardzo daleko idące konsekwencje. Przyczyniło się przede wszystkim do ożywienia handlu, gdyż nowe państwa, mając prawie zawsze znacznie lepsze warunki do uprawy roli, dysponowały nadwyżkami żywności i mogły je wymieniać na artykuły rzemieślnicze, których na nowych ziemiach zwłaszcza w początkach osadnictwa brakowało. Stały dowóz zboża do Grecji właściwej pozwolił na tworzenie się na jej terytorium większych miast, liczących już kilkanaście tysięcy mieszkańców. Istotne zmiany możemy odnotować w stosunkach ze światem zewnętrznym. Doszło wówczas do nawiązania stosunków z ludami barbarzyńskimi żyjącymi nad Morzem Czarnym, w Europie na północ od Alp oraz na Półwyspie Iberyjskim. Greccy rzemieślnicy produkujący broń, biżuterię, piękną ceramikę znajdowali chętnych nabywców wśród elity plemiennej tych ludów.
- Warunki naturalne Grecji
- Sytuacja surowcowa Grecji
- Rolnictwo starożytnej Grecji
- Rzemiosło greckie
- Handel w starożytnej Grecji