Podczas gdy gildie były organizacjami kupiectwa określanego miasta, niezależnie od nich powstawały związki o charakterze szerszym, skupiające kupców kilku czy nawet kilkudziesięciu miast. Zwano je hanzami. Hanza Londyńska zrzeszała kupców cudzoziemskich, utrzymujących stosunki handlowe z tym miastem. Największe jednak wpływy zdobyła sobie Hanza Niemiecka. Powstała w połowie XII wieku jako związek kupców Lubeki i Hamburga, rozszerzony rychło na skolonizowane przez Niemców miasta wschodnie, interesujące się handlem bałtyckim. Hanza miała swoje faktorie w poważniejszych ośrodkach handlowych północnej Europy, jak Brugia, Londyn, Bergen i Nowogród Wielki.
Autor: Roman Przybylski