Izaak Newton

Izaak Newton (1643–1727) – zaliczany do późnego baroku lub wczesnego Oświecenia angielski fizyk, matematyk, astronom, badacz Biblii i filozof. Urodził się w  Wollsthorpe, Lincolnshire w pobliżu Cambridge, większość dzieciństw był wychowywany przez swoją babkę. Na uniwersytecie w Cambridge ukończył studia na kierunku matematycznym, a następnie wykładał w charakterze profesora tej uczelni. Był również członkiem, a następnie prezesem Towarzystwa Królewskiego i Francuskiej Akademii Nauk. Od 1699 roku piastował stanowisko dyrektora mennicy królewskiej. W 1705 roku za swoje osiągnięcia naukowe został nagrodzony tytułem szlacheckim. Newton uchodzi za jednego z największych uczonych w dziejach nauki po długotrwałych badaniach i eksperymentach naukowych sformułował trzy zasady dynamiki, prawo powszechnego ciążenia, teorię ruchu planet, podał matematyczne uzasadnienie praw Keplera, wyjaśnił zjawisko przypływu i odpływu oraz precesji (zjawisko zmiany kierunku obracającego się ciała). Obliczył stosunek masy niektórych planet (Ziemi, Jowisza i Saturna) do masy Słońca. Był współtwórcą rachunku różniczkowego i całkowitego oraz twórcą rachunku wariacyjnego, dokonał wyznaczenia tzw. „dwumianu Newtona”. Również optyka zawdzięcza Newtonowi wiele rewolucyjnych odkryć (np. odkrycie zjawiska interferencji światła). W 1667 roku uczony sformułował teorię korpuskularnej budowy światła, pierwszy rozszczepił pryzmatem światło, uzyskując barwne widmo. Jego prace w dziedzinie optyki pozwoliły mu skonstruować teleskop zwierciadłowy do obserwacji gwiazd, będący pierwowzórem współczesnych teleskopów.

Najważniejsze dzieło Newtona był zatytułowane „Matematyczne zasady filozofii przyrody”, zawierało informacje dotyczące masy, przestrzeni, siły i czasu. Zawarte we wspomnianym dziele informacje przyczyniły się do rozwoju wielu nauk. Newton zajmował się także historia Kościoła i związkami zachodzącymi pomiędzy religią, a nauką. Ten wielki uczony interesował się również mistycyzmem, astrologią i alchemią. Twierdził, że Bóg istnieje, jako najdoskonalszy Stwórca i ingeruje w działanie Wszechświata.

Badania naukowe Newtona przyniosły owoce dla wielu dziedzin w filozofii zawdzięczano mu następujące osiągnięcia:

• stworzenie nauki przyrodniczej, niezależnie od filozofii,
• sformułowanie fenomenologicznej teorii nauk, (opisywanie tego co jest bezpośrednio dane)
• powiązanie przyrodoznawstwa z teologią, głownie w postaci fizyko – teologicznego udowodnienia istnienia Boga.

Poglądy Newtona znalazły swoich zwolenników i przeciwników. Zwolennikami byli uczeni angielscy popierający jego poglądy filozoficzne i matematyczne. Sam I. Kant przyjął jedynie poglądy naukowe, ale z kolei potępił metafizyczne. Przeciwnicy Newtona krytykowali jego fenomenologiczną koncepcję nauki, głównymi krytykami byli Berkeley (za empiryzm) i Leibniz (za filozoficzny racjonalizm). Niezależnie od opozycji nikt nie jest w stanie odebrać odkryć naukowych dokonanych przez Izaaka Newtona i umniejszyć jego znaczenie naukowe.