Konstytucje II RP

Jeszcze w trakcie działań wojennych I wojny światowej, rewolucjoniści w Rosji w 1917 r., uznali prawo narodów do samostanowienia. Treść „Deklaracji Praw Narodów” podpisanej 15 listopada 1917 r. odnosiła swoje zasady także od państwa polskiego. Jednocześnie pod koniec I wojny światowej również państwa Ententy zaczęły dostrzegać potrzebę odrodzenia Polski. Usilnie o tę sprawę zabiegał wśród rządów państw Europy Zachodniej Komitet Narodowy Polski. 8 stycznia 1918 r. ze słynnym przemówieniem wystąpił prezydent Stanów Zjednoczonych W. Wilson, który stwierdził, że koniecznym jest powstanie niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza. 11 listopada 1918 r. na froncie zachodnim został podpisany rozejm. W czerwcu kolejnego roku w Wersalu Niemcy podpisany traktat pokojowy, kończący I wojnę oraz układający stosunki polityczne w powojennej Europie. Na konferencji pokojowej obecna była także polska delegacja. Naszym przedstawicielom, główni ze względu na nieprzychylne stanowisko Wielkiej Brytanii nie udało się przeforsować wszystkich roszczeń wysuwanych przez Polskę. Traktat wersalski usankcjonował polską niepodległość oraz dał gwarancję co do zachodniej granicy naszego państwa.

Na ziemiach polskich już jesienią 1918 r. rozpoczęły się przygotowania do stworzenia pierwszych organów niepodległego państwa polskiego. Najwcześniej tego typu działania zostały podjęte na terenie zaboru austriackiego. W krótkim czasie władze polskie rozpoczęły funkcjonowanie, a nasz kraj został uznany na arenie międzynarodowej. Mimo tego walki i rozstrzygnięcia dotyczące granic państwa polskiego zakończyły się dopiero w 1923 r.

W niepodległej Polsce od początku jej istnienia zaczął się kształtować system rządów parlamentarno-gabinetowych. Został on utrwalony w zapisach pierwszej pełnej konstytucji z 1921 r. Cechą charakterystyczną ówczesnego systemu ustrojowego Polski stała się dominująca pozycja parlamentu w stosunku do władzy wykonawczej – prezydenta i rządu. Tak stan utrzymał się do 1926 r. Wówczas doszło w Polsce do zamachu stanu, w wyniku którego władzę przejęła zgromadzona wokół Józefa Piłsudskiego sanacja. Politycy związani z tym ugrupowaniem dali się poznać jako zwolennicy silnych rządów prezydenckich. Podejmowali więc działania zmierzające do osłabienia władzy ustawodawczej. Ich ukoronowaniem był rok 1935 r., kiedy została uchwalona tzw. konstytucja kwietniowa. Ustawa zasadnicza w hierarchii organów państwowych najwyższą władzę przyznawała prezydentowi. Nastąpiło więc przesunięcie w modelu ustrojowy Polski w stronę systemu prezydenckiego.