Ośrodkiem gdzie zaczęło się kształtować państwo ruskie były ziemie nad Dniestrem. Leżący na skrzyżowaniu dróg z Azji do środkowej Europy – Kijów, stał się wkrótce głównym ośrodkiem, wokół którego zaczęła się kształtować ruska państwowość. Pod koniec IX wieku powstało państwo kijowskie w wyniku zjednoczenia Slawii i Kujawi przez dynastię Rurykowiczów.
Sporne do dziś jest pochodzenie nazwy Ruś. Część badaczy wiąże ją z wodzem wareskiej (staroruskie określenie na Normanów) drużyny, inni wiążą ją z nazwą rzeki Rosi. Państwo ruskie, które powstało wzdłuż Dniepru, stopniowo zaczęło rozciągać swoje panowanie na dalsze plemiona wschodnisłowiańskie.
Kontakty z Bizancjum oraz z Bułgarią spowodowały upowszechnienie się nowej religii na Rusi. Za panowania księżnej Olgi w 957 r. kiedy ta przebywała z wizytą w Konstantynopoli doszło do przyjęcia przez nią chrztu. Jej następca nie poszedł jednak w jej ślady. Świętosław oparł swoją władzę w państwie na poparciu pogan. W 980 r. tron kijowski opanował Włodzimierz Wielki, który dokończył dzieła zjednoczenia i utworzenia państwa staroruskiego. W 981 r. opanował Przemyśl i Czerwień, stając się tym samym sąsiadem państwa polskiego i czeskiego. Popierając początkowo pogaństwo, z czasem przekonał się jednak, że religia chrześcijańska mogłaby wzmocnić jego władzę. W tej sytuacji w 988 r. zdecydował się na przyjęcie chrztu. Państwo stworzone przez dynastię Rurykowiczów było bardzo rozległe pod względem obszaru. Czynnikiem jednoczącym go okazał się być właśnie Kościół i religia chrześcijańska. Za panowania następcy Włodzimierza Wielkiego – Jarosława Mądrego, Ruś stała się państwem europejskim. Potęga państwa zaznaczyła się w udanych wyprawach przeciwko Jaćwingom, w odebraniu Polsce Grodów Czerwieńskich. Towarzyszył temu rozkwit wewnętrzny, powstały liczne ośrodki handlu i rzemiosła, przeprowadzono także pierwszą kodyfikację prawa.