Muhammad Ibn Abd Allah (Muhammad), zwany przez Europejczyków Mahometem urodził się około 570 roku, a zmarł w 632 roku w miejscowości o nazwie Mekka położonej na szlaku handlowym wiodącym z Syrii do Arabii Południowej. Urodził się w plamieniu Kurajszytów. Do czterdziestego roku życia zajmował się handlem, podróżował w karawanami kupieckimi po terytorium Półwyspu Arabskiego, spotykając wyznawców judaizmu i chrześcijaństwa i to właśnie w nawiązaniu do tych religii stworzył własną monoteistyczną wiarę. Mahomet Ożenił się ze starszą o piętnaście lat bogatą kobietą, wdową o imieniu Chadżidża, co dawało mu poczucie bezpieczeństwa materialnego i umożliwiło kontemplację i poszukiwanie wiary.
Z Chadidżą Mahomet miał dwóch synów i córkę Fatimę, która w wieku dorosłym wyszła za mąż za towarzysza Mahometa Alego.
Prawdopodobnie około 610 roku, kiedy Mahomet miał czterdzieści lat podczas pobytu na pustyni (jak mówi tradycja) objawił się Mahometowi anioł Gabriel (arab. Dżibrila), który (podobnie jak Maryi według wierzeń chrześcijańskich) objawił proroctwo i posłannictwa dotyczące jego dalszego życia. Według objawień Mahomet miał dopełnić misji proroków Starego Testamentu oraz Jezusa Chrystusa, którego uznał również za proroka. Od tego czasu, początkowo na terenie Mekki Mahomet zaczął nauczać według zasad objawionych mu przez anioła Gabriela.
Nauka Mahometa odnosiła się do:
- wiary w jedynego i rzeczywistego stwórcę Boga Allaha, którego on sam był prorokiem.
- Sądu Ostatecznego, który czeka każdego człowieka osądzanego wówczas za uczynki wobec bliźnich.
Wprowadzenie takiej monoteistycznej wiary wywołało sprzeciw szczególnie u arystokracji arabskiej, przede wszystkim w obawie przed utratą zysków płynących z dotychczasowych dochodów, jakie czerpali z przybywających do świątyni pielgrzymów. Obawiano się również, że obalenie politeistycznych zasad religijnych spowoduje upadek Mekki jako centrum religijnego i ekonomicznego. Początkowo wyznawcami nowej wiary, głoszonej przez Mahometa była jedynie jego najbliższa rodzina, z czasem jednak zyskał nowych zwolenników, z którymi niestety w obawie przed prześladowaniami musiał opuścić Mekkę i udać się do miasta położonego na północ o nazwie Jatrib (późniejsza Medyna, arab. Madinad an Nabi – Miasto Proroka). W nowej miejscowości został życzliwie przyjęty, a przejście z Mekki do Medyny w roku 622 zostało nazwane ucieczką (hidża – arab. wywędrowanie ), od której Arabowie liczą początek nowej ery muzułmańskiej. Do dziś wyznawcy islamu posługują się kalendarzem księżycowym, według którego miesiące maja 29 lub30 dni. Zmiana nazwy z Jetrib na Medynę oznaczała Miasto Proroka (Madinat an-Nabi).
Działalność Mahometa skierowana na głoszenie nowej wiary zjednała mu wiernych wśród plemion arabskich zamieszkujących półwysep arabski. W roku 630 Mahomet ponownie wrócił do Mekki, już jako znany przywódca religijny i polityczny. Zburzył dotychczasowe świątynie pozostawiając jedną tj.: Świątynie Kaaba (Al - Kaba), która stała się centralnym miejscem kultu, a znajdowała się w centralnym punkcie meczetu. Świątyni Kaaba ( arab. kwadratowy dom) miał być wybudowana zgodnie z legenda w miejscu, gdzie wybaczono grzech Adamowi po wygnaniu z raju. W świątyni, jej wschodnim narożniku rzekomo miał znajdować się legendarny Czarny Kamień (prawdopodobnie meteoryt) otoczony powszechnym kultem, stanowiący relikwię wyznawców Allaha.
Warto podkreślić, że Mahomet, aby przekonać do swojej wiary często używał przemocy, mścił się na swoich ziomkach Kurajszytach, podbijał tereny Żydów i chrześcijan zależało mu na rozwoju religii, niezależnie od metody. W 624 rok odbyła się pierwsza bitwa z mekkańczykami w okolicach miejscowości Badr dała ona początek powstania tzw. islamu wojującego, który był organizacją o charakterze religijnym i politycznym .Kolejna bitwę stoczono pod Uhud w roku 625, podczas której zginęło wielu zwolenników Mahometa, a on sam został ranny. Prawdopodobnie ten fakt pomógł Mahometowi podjąć decyzję o wprowadzeniu wielożeństwa, miało to wynikać z konieczności opiekowania się tak dużą ilością wdów.
Pięć lat później tzn. w 630 roku Mahomet przekonał mieszkańców Mekki do swojej religii
i miasto ogłoszono świętym. W 632 roku Mahomet zmarł nagle w Medynie, nie pozostawiając po sobie jedynie nowej monoteistycznej religii, ale również nowy system organizacji społecznej. Jeszcze za życia przedstawiał się jako wysłannik Boży powołany do uporządkowania społeczeństwa, dlatego wraz z głoszeniem haseł religijnych, rosła jego popularność jako przywódcy politycznego, sędziego i wodza w jednej osobie. Skupienie takich kompetencji spowodowało tworzenie się nowego muzułmańskiego społeczeństwa, w którym nie wyodrębniła się warstwa kapłanów, w odróżnieniu od chrześcijaństwa. Na czele modlących się stał imam („przewodnik), kierujący modlitwą wspólnotową. Z czasem okazało się, że brak jednej, głównej osoby interpretującej księgę świętą Koran spowodowało powstanie wielu kierunków, odłamów, a nawet sekt wyrastających z nauki Mahometa.
Jego dzieło jako przywódcy wspólnoty muzułmańskiej kontynuowali kalifowie (kalif - arab. ,,następca”). W latach 661- 750 kalifat znajdował się w rękach dynastii Umajjadów, mających swoją siedzibę w Damaszku, następnie władzę przejęła dynastia Abbasydów, rządząca z przerwami do 1258 roku. Abbasydzi mieli swoją siedzibę w Bagdadzie. W X wieku liczne konflikty spowodowały, powstanie trzech kalifów tzn.: w Bagdadzie (Abbasydzi- nie uznani przez innych), w Kordobie na terenie Hiszpanii (Umajjadzi) oraz w Kairze (szyici – zwolennicy Alego, który był zięciem Mahometa i jego potomków). Po upadku dynastii Abbasydów około XIII wieku nastąpił spadek znaczenia kalifów, na rzecz wezyrów, czyli wysokich rangą urzędników kierujących rządem lub będących dowódcami wojskowymi.
Konflikty wśród muzułmanów były stałym elementem funkcjonowania religii, po śmierci zięcia Mahometa – Alego wyodrębniła się grupa jego zwolenników, która zapoczątkowała ruch szyitów („stronników”) rozpoczynając jednocześnie poważny rozłam wśród muzułmanów. Szyici uważali, że objawienia zawarte w Koranie są niepełne, dlatego prawo ich uzupełnienia przyznano Alemu i jego potomkom. Sam był uznawany za pośrednika pomiędzy Bogiem, a ludźmi. Druga grupa muzułmanów to tzw. sunnici, byli oni ortodoksami w interpretowaniu wyznania Mahometa, za jedyne autorytatywne źródło wiary uznawali Koran i sunny oraz tradycję życia Mahometa.