Organizacja Królestwa Polskiego

Królestwo Polskie, zwane również Kongresowym, obok Rzeczypospolitej Krakowskiej było w I połowie XIX wieku najbardziej wolnym terytorium dawnej Rzeczypospolitej. Stało więc niekwestionowanym ośrodkiem polskiej myśli politycznej i gospodarczej, polskiej kultury i nauki oraz polskiej oświaty.

Część z posiadanych przez siebie funkcji utraciło Królestwo Polskie w 1831 r., po przegranym powstaniu listopadowym. Zachowało jednak mimo to pozycję polskiego ośrodka gospodarczego i administracyjnego.

Królestwo Polskie zostało powołane do samodzielnego bytu 20 czerwca 1815 r. w Warszawie. Posiadało wszystkie najważniejsze atrybuty państwa, czyli własne terytorium, granice, organy państwowe, instytucje administracyjne, niezależne szkolnictwo, sądownictwo, własny Sejm, odrębne prawo, siłę zbrojną oraz monetę. Osoby zamieszkujące teren Królestwa Polskiego posiadały polskie obywatelstwo oraz paszporty. Język polski był językiem urzędowym. A funkcje urzędników były tylko przewidziane dla Polaków.

Suwerenność Królestwa była jednak w trwały sposób ograniczona przez unie dynastyczną z carem Rosji. Bowiem władca Królestwa Kongresowego i carem była ta sama osoba. W 1815 r., kiedy powstało Królestwo był nim Aleksander I.

27 listopada 1815 r. Została wydana konstytucja, która określiła pozycje monarchy oraz innych organów w państwie. Konstytucja została opracowana przez zespół kierowany przez księcia Adama Czartoryskiego. Miała ona charakter oktrojowany, bowiem została nada Królestwu Polskiemu przez cara Aleksandra I, z pominięciem drogi parlamentarnej (nie została uchwalona przez Sejm).

Konstytucja zachowała wiele elementów z konstytucji Księstwa Warszawskiego, lecz w tej miejsce dynastii Wettynów, zajęła dynastia Romanowów.