Arabowie na zajętych przez siebie ziemiach zachowali dawną administrację (perską albo cesarską). Działała ona z upoważnienia nowych władców oraz na ich rzecz pobierała wszystkie podatki. W czasem dopiero pojawiły się nowe daniny.
Arabowie głosili przekonanie, że ziemia należy do Boga, a użytkować mogą ją tylko Arabowie. W tej sytuacji innowiercy w zamian za możliwość korzystania z ziemi, musieli uiszczać podatek gruntowy zwany charadż. Te daniny odbiły się w niekorzystny sposób na sytuacji większości mieszkańców arabskiego imperium.
W państwie arabskim właścicielami ziemi byli latyfundyści świeccy i duchowni. Ponadto wielkie połacie kraju należały do panującego. To właśnie na rzecz wyżej wymienionych grup chłop był zmuszony do opłacania renty.
Podstawą utrzymania armii arabskiej były łupy wojenne. Zaledwie 1/5 z nich zatrzymywał dla siebie kalif. Armia składała się z wszystkich mężczyzn, którzy byli zdolni do noszenia broni. Po zakończeniu okresu podbojów, żołnierzom i ich rodzinom, z powodu braku środków do utrzymania, groziła nędza. Aby nie dopuścić do tego kalif Omar zdecydował się wprowadzić żołd. Umożliwiał on zapewnienie warunków egzystencji wojownikowi i jego rodzinie.
Niebezpieczeństwem, które zagrażało jedności wojsk arabskich, stanowiących podstawę władzy kalifa, była groźba wynarodowienia przez wyższe kulturalnie społeczeństwa krajów, które podbijali. Zapobiegano temu osadzając arabskich żołnierzy w specjalnie zbudowanych do tego celu obozach.
Wyznawcy islamu byli w państwie arabskim grupą uprzywilejowaną. Propagowali naukę Mahometa wśród obcoplemieńców. Ci ostatni byli grupą, która nie korzystała z pełni praw w stosunku do uprzywilejowanej pozycji, jaką zajmowali wyznawcy islamu.
Za panowania Abbasydów w państwie arabskim zmianie uległ ustrój państwa. Na dworze kalifów wprowadzono orientalny ceremoniał. Do największego znaczenia doszedł wezyr. Dostojnik ten był wyrazicielem woli kalifa, w późniejszym okresie zaczął go również wyręczać w kierowaniu państwem. Rozrosła się administracja imperium kalifów. Abbasydzi korzystali z pomocy czterech wielkich dostojników: sędziego (kadi), komendanta policji, skarbnika oraz naczelnika poczty. Wymienieni dostojnicy posiadali do swojej dyspozycji biura zwane dywanami.
Na czele władz lokalnych stał emir, mianowany i odwoływany przez kalifa. Łączył on w swoich rękach władzę świecką i duchowną, m. in. przewodniczył modłom w meczecie. Emirowie korzystali z dużej samodzielności. Ich władza wzrastała wraz z rozkładem wewnętrznym kalifatu.