Organizacja polityczna USA

dział: Państwo

17 września 1787 r. została podpisana Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Ustawa zasadnicza zmieniła funkcjonowanie trzynastu angielskich kolonii. Od tej pory kolonie-stany utraciły prawo do ustanawiania ceł, emitowania własnej waluty oraz całkowitą niezależność sądownictwa. Zachowały jednak na mocy tego samego dokumentu własne konstytucje, gubernatorów, ciała ustawodawcze, skarb czy policję.

 

Stany Zjednoczone Ameryki Północnej stały się od 1787 r. jednolitym obszarem celnym. Od tej pory tylko władze federalne miały prawo zawierania traktatów handlowych, emitowania waluty amerykańskiej. Utrzymywania armii, nakładania i pobierania podatków. Ponadto sprawowały także władzę nad sądownictwem i ustawodawstwem federalnym.

 

W państwie wprowadzono zasadę trój podziału władzy. Władzę ustawodawczą miał sprawować dwuizbowy Kongres. W izbie wyższej – Senacie, zasiadało po dwóch przedstawicieli z każdego stanu wybranych przez stanowe ciała ustawodawcze. Pełnili oni swój urząd przez sześć lat. Wybory do izby niższej Kongresu – Izby Reprezentantów miały się odbywać co dwa lata. Brali w nich udział wszyscy uprawnieni do tego obywatele.

 

Władzę wykonawczą sprawował prezydent wybierany w drodze wyborów pośrednich. Kadencja prezydenta trwała cztery lata. Wybór na ten urząd następował w dwóch turach. W turze pierwszej wybierani byli elektorzy (przez stany), w liczbie która była proporcjonalna do liczby ludności danego stanu. Dopiero w drugiej turze Zgromadzenie elektorów wybierało prezydenta.

 

Prezydent zgodnie z zasadami ustanowionymi w konstytucji był odpowiedzialny przed Kongresem. Mógł być w razie niedopełnienia swoich obowiązków albo popełnienia przestępstwa postawiony w stan oskarżenia. Jednak mimo to jego władza w państwie była iście monarsza. Do jego zadań należało:

  • zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi
  • powoływanie i odwoływanie ministrów (sekretarzy stanu)
  • mianowanie wyższych urzędników państwowych
  • mianowanie sędziów trybunałów federalnych.

Prezydent korzystał wobec uchwał Kongresu prawem weta zawieszającego. W szczególnych przypadkach ustawa zasadnicza przewidywała powierzenie prezydentowi władzy dyktatorskiej.

 

Władza sądownicza należała do Sądu Najwyższego i podległych mu sądów niższych instancji. Do kompetencji Sądu Najwyższego należała m. in. interpretacja konstytucji, a wypadku konfliktu pomiędzy poszczególnymi organami administracji państwowej a stanami orzekał w najwyższej instancji co jest zgodne a co nie jest zgodne z konstytucją.

Jedną z pierwszych czynności nowo wybranego Kongresu było przyjęcie wielu poprawek dotyczących głównie swobód obywatelskich i politycznych, które stworzyły deklarację praw przedstawioną przez stany. Ostatecznie weszły one w skład konstytucji w 1791 r. jako jej uzupełnienie. Poprawki wprowadziły zasadę wolności i bezpieczeństwa osobistego, wolności religii, słowa i druku oraz prawo do posiadania i noszenia broni.

 

W kwietniu 1789 . odbyły się pierwsze wybory prezydenckie. Zgromadzenie elektorów wybrało na prezydenta George’a Waszyngtona.

 

Od samych początków powstania państwa amerykańskiego o polityczną władzę i wpływ na rządy w kraju walczyły między sobą dwa stronnictwa: federalistów i antyfederalistów. W XIX wieku oba stronnictwa przeszły szereg przeobrażeń. Dawnych federalistów zastąpili teraz wigowie, z czasem zostali nazwali narodowymi republikanami. Skupiali w swoich szeregach głównie burżuazję i przemysłowców z północy. Ewolucję przeszli także antyfederaliści, zwani teraz demokratami. Cieszyli się poparciem ze strony robotników wielkich miast oraz przede wszystkim wielkich i małych farmerów z południa Stanów Zjednoczonych. Ci za ich sprawa domagali się utrzymania niewolnictwa Murzynów, zniesienia lub ograniczenia ceł wwozowych. W 1829 r. demokraci doszli do władzy, a ich przedstawiciel Andrew Jackson został wybrany w tym roku prezydentem. Po raz pierwszy wprowadził on do życia politycznego obyczaj wymiany wszystkich wyższych urzędników w momencie objęcia urzędu prezydenta przez kandydata z innej opcji politycznej. Prezydent Jackson stworzył nowe rezerwaty dla Indian oraz wbrew woli Kongresu doprowadził do rozwiązania „banków Stanów Zjednoczonych”. Kolejne lata przyniosły narastający konflikt pomiędzy stanami północnymi i południowymi, który w latach 60-tych doprowadzi do wybuchu wojny secesyjnej.