Szczególna rolę odegrał Jan Paweł II w życiu narodowym Polaków, w ciągu swojego pontyfikatu odbył następujące podróże apostolskie do Polski :
I podróż: 2-10 VI 1979 pod hasłem Gaude Mater Polonia. Papież odwiedził wówczas Warszawę, Gniezno, Częstochowę, dwukrotnie Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Oświęcim, Nowy Targ. Podczas spotkania z wiernymi na Placu Zamkowym w Warszawie modlił się o zesłanie Ducha Świętego, wołał wówczas „Niech stąpi Duch Twój , Niech stąpi Duch Twój i odmieni oblicze Ziemi ,tej Ziemi”. Dla wszystkich chrześcijan widoczne owoce tej modlitwy pojawiły się w Polsce już po roku bowiem wówczas pojawił się oddolny ruch związany z powstaniem NSZZ „Solidarność”, która zapoczątkowała rozwój demokratycznych przemian w Polsce.
II podróż: 16-23 VI 1983 – odbyła się w trakcie stanu wojennego, dlatego władze niemiło przyjęły wystąpienie Ojca Świętego na temat godności osoby ludzkiej. Warunkiem przyjazdu Ojca Świętego było uwolnienie internowanych z obozów „odosobnienia” Głównym motywem przyjazdu Papieża miało być dziękczynienie narodu na 600 lat obecności częstochowskiego obrazu na Jasnej Górze, jednak przez cały czas pielgrzymki przewijały się tematy internowanych Polaków. Papież odwiedził wówczas: Warszawę, Częstochowę, Poznań, Wrocław, Kraków, Tary oraz Niepokalanów, Katowice, Góra Św. Anny.
III podróż: 8-14 VI 1987 - ogólne jej hasło brzmiało: „Do końca ich umiłował”. Jan Paweł II odwiedził miasta: Warszawa, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynia, Sopot, Gdańsk, Częstochowa, Łódź. Podczas spotkania z władzami PRL wypowiedział m. i. n. następujące zdanie: Jeśli chcecie zachować pokój, pamiętajcie o człowieku. Pamiętajcie o jego prawach, które są niezbywalne, bo wynikają z samego człowieczeństwa każdej ludzkiej osoby (...). Pamiętajcie o jego godności, w której muszą się spotykać poczynania wszystkich społeczeństw i społeczności. (...) Wszelkie naruszenie i nieposzanowanie praw człowieka stanowi zagrożenie dla pokoju.
IV podróż: 1-9 VI oraz 13-16 VIII 1991 odbyła się pod hasłem pod hasłem Bogu dziękujcie, ducha nie gaście. W pierwszym etapie Papież odwiedził Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów, Kielce, Radom, Łomżę, Białystok, Olsztyn, Włocławek, Płock i Warszawę. Podczas drugiego przyjazdu uczestniczył w VI Światowych Dniach Młodzieży w Częstochowie. Ponadto odwiedził również Kraków i Wadowice.
V podróż (Czechy i Polska): 22 V 1995 - papież odwiedził wówczas Skoczów, Bielsko-Białą i Żywiec, pielgrzymka trwała tylko 10 godzin.
VI podróż: 31 V - 10 VI 1997 przebiegała pod hasłem Chrystus wczoraj, dziś i na wieki (Hbr 13, 8). papież odwiedził 12 miejscowości: Wrocław, Legnica, Gorzów Wielkopolski, Gniezno, Poznań, Kalisz, Częstochowa, Zakopane, Ludźmierz, Dukla, Krosno, Kraków.
VII podróż: 5 VI - 17 (18) VI 1999 była to najdłuższa wizyta w Ojczyźnie, przebiegała pod hasłem Bóg jest miłością . Papież odwiedził 21 miejscowości: Gdańsk, Sopot, Pelplin, Elbląg, Licheń, Bydgoszcz, Toruń, Ełk, Wigry, Siedlce, Drohiczyn, Warszawa, Sandomierz, Zamość, Radzymin, Łowicz, Sosnowiec, Kraków, Stary Sącz, Wadowice, Gliwice, Częstochowa.
VIII podróż: 16-19 VIII 2002 odbywała się pod hasłem Bóg bogaty w miłosierdzie (Ef 2,4). Papież przebywał w Krakowie, gdzie m. i. n poświęcił Sanktuarium Bożego Miłosierdzia, następnie odwiedził Kalwarię Zebrzydowską.
Jaka była rola papieża w rozwiązywaniu polskich problemów cywilizacyjnych? Otóż wymaga to wielu badań i analiz, ale na dzień dzisiejszy można ocenić ją jako bardzo wysoko. Jan Paweł II poprzez swoje pielgrzymki do Ojczyzny, spotkania z politykami, działaczami związkowymi, zarówno w kraju, jak i za granicą, w końcu poprzez modlitwę i ofiarę pomógł doprowadzić do zmiany ustrojowej i stworzyć podstawy państwa demokratycznego. W najtrudniejszych chwilach, dla narodu mówił za nas i o nas jako uznany autorytet moralny. Pielgrzymując do Ojczyzny wskazywał na źródło życia – Jezusa Chrystusa i Jego Matkę, a jednocześnie dodawał odwagi (słynne już ,,Nie lękajcie się”) nie tylko do pokonywania trudności życia codziennego, ale przyznania się do wiary ojców i głoszenia jej we współczesnym świecie. Kiedy Polska weszła na drogę rozwoju demokratycznego Ojciec Święty nauczał :,,Nie ma wolności bez solidarności”, „Wolność jest nam zadana, nie dana raz na zawsze”, „Eucharystia jest źródłem życia”, „Praca nad sobą jest najbardziej osobista współpraca z Jezusem”, „Osoba ludzka jest ważniejsza niż rzeczy, a dusza jest ważniejsza niż ciało”
- Zaczenie pontyfikatu Jana Pawła II
- Pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny