Początki piśmiennictwa chińskiego

Cywilizacja chińska rozwijała się pomiędzy dwiema rzekami Huang-ho i Jangcy-ciang począwszy od XVII-IX wieku p.n.e. Najstarsze zabytki pisma chińskiego pochodzą z 1600 roku p.n.e. chociaż trudno jest jednoznacznie ustalić od kiedy powstawały pierwsze formy pisma Chińczyków. Niektórzy historycy uznają, iż pierwsze formy pisma powstały już w epoce Shang (około 1480 a 1050 p. n. e.).Ciekawostką może być fakt, iż pismo chińskie wykształcone ostatecznie na początku naszej ery przetrwało niezmiennie do dnia dzisiejszego, dlatego nie jest trudno badaczom odczytać znaczenie starożytnych tekstów. Pismo chińskie opracowane w epoce Shang, stanowi system zapisu dwóch i pół tysiąca znaków. Od początku powstawania znane było jedynie elicie wykształconych ludzi zajmujących ważne miejsca przy boku władców, w administracji państwowej lub w obszarze nauki. Początkowo pismo chińskie było typowym pismem obrazkowym (piktograficznym), w ten sposób jednoczyło ludzi o kilku językach. Z czasem jednak ewaluowało w kierunku pisma ideograficzno – fonetycznego. Chińczycy dokonywali zapisu piśmiennego w kolumnach, z góry na dół i od prawej do lewej (w ten sam sposób piszą do dziś). Pierwotnym materiałem, na którym ryto teksty były proste bambusowe deseczki, później zapisywano teksty przy pomocy pędzelka i tuszu na jedwab. Dopiero około 105 roku naszej ery eunuch pracujący w charakterze sekretarza cesarskiego Cai Lun (Tsaj - Lun) wynalazł papier. Wynalazek Cai –Luna (materiał z łyka drzewnego, odpadów z konopi oraz sieci rybackich, szmat i słomy ryżowej) nazwano papierem księcia Cai. Aby wytworzyć papier masę z wymienionych powyżej składników miażdżono i tłuczono na cienkie arkusze.

Papier znalazł szybko swoje miejsce w gospodarce i kulturze państwa chińskiego. Był jedną z najważniejszych danin dostarczanych przez poszczególne chińskie prowincje cesarzowi, doprowadziło to do określenia standardów jakości tak ważnego wyrobu. Tajemnice wyrobu papieru Chińczycy zazdrośnie strzeżona przez prawie 700 lat, a następnie za pomocą obrazków przekazano ją Koreańczykom, potem Japończykom i krajom arabskim. W IX wieku istniało w Japonii ponad 40 warsztatów produkujących papier m.in. z kory drzew kozo, mitsumata i krzewu gampi.W początkach XII wieku naszej ery, za pośrednictwem Arabów znajomość wytwarzania i zastosowania papieru dotarła na kontynent europejski do Hiszpanii.

Wynalezienie papieru miało od samego początku ogromne zaznaczenie, bowiem znalazł on szybko zastosowanie w administracji państwa, przepisywaniu świętych ksiąg buddyjskich, stosowano go również w otworach okiennych chińskich domów, a nawet jako rodzaj wykładziny lub zasłon. Papier znalazł także zastosowanie w działalności kulturalnej np.: malarstwie, czy grafice, tak więc umożliwił szybki postęp cywilizacyjny nie tylko Chin.

Najstarszymi odkrytymi zabytkami piśmiennictwa, które datuje się na II i III wiek naszej ery, zachowanymi do czasów obecnych są kawałki papieru z Lob-nor - tybetańskiej pustyni, odnalezione przez szwedzkiego podróżnika i geografa Svena Hedina (1865-1952).

W VIII wieku naszej ery dokonano kolejnego bardzo ważnego odkrycia, otóż Chińczycy zastosowani pierwsze formy drukarskie. Polegało to na wyryciu znaków na płytkach drewnianych, a następnie odbijaniu ich na papierze, który dobrze wchłaniał tusz. Wynalezienie metody drukarskiej pociągnęło za sobą rozwój drukowanych tekstów oraz znaków (grafiki). W 593 roku naszej ery w Państwie Środka powstała pierwsza czcionka drukarska, w 700 r. zaś w Pekinie dostępna była drukowana gazeta. Najstarsza w świecie drukowana książka pochodzi z 868 roku.

Popularną formą drukarska w Babilonii i Egipcie stało się używanie stempli i powielanie wzorów w glinie, a następnie wypalanie jej. Chińczycy już w starożytności znali sposób przechowywania tuszu w postaci zasuszonych sztabek.