Rozmieszczenie uniwersytetów w Europie

Największa ilość uniwersytetów znajdowała się na terenie Włoch, Francji, Niemiec oraz Hiszpanii i Portugalii, najszybciej powstawały one w XII i XIII wieku. Oto nazwy państw i miejscowości, w których istniały uniwersytety oraz daty ich założenia.

Na terenie państwa włoskiego istniały następujące uniwersytety:

• Bolonia XI wiek (1085 rok). W 1154 z rąk cesarza Fryderyka I Barbarossy uniwersytet otrzymał przywileje nauczania prawa rzymskiego i kanonicznego oraz wyłączenie studentów spod sądownictwa miejskiego. W XIV wieku nauczano tam sztuk wyzwolonych tzn.: medycyny, filozofii, arytmetyki, astronomii, logiki, retoryki, gramatyki, wprowadzono nauczanie greki i języka hebrajskiego. Od 1364 zaczęto nauczać teologii.
• Salerno XII wiek,
• Modena 1175 rok,
• Regio około 1188 roku,
• Vicenza 1204 rok,
• Arezzo 1215 rok,
• Padwa 1222 rok, założony został uniwersytet przez grupę profesorów, którzy w poszukiwaniu większych swobód opuścili uniwersytet boloński i założyli nowy. Pierwsze nauczane przedmioty to prawoznawstwo i teologia. W 1399 roku oddzielono dwa kierunki : pierwszy to prawo cywilne, kanoniczne i teologia, (mówiono o uniwersytecie legistów) drugi kierunek to pozostałe nauki, czyli astronomia, dialektyka, medycyna, gramatyka, filozofia i retoryka (uniwersytet artystów),
• Neapol 1224 rok,
• Vercelli 1228 rok,
• Tuluza 1229 rok,
• Siena 1246 rok,
• Piacenza 1248 rok,
• Rzym 1303 rok,
• Perugia 1308 rok,
• Treviso 1318 rok,
• Verona 1339 rok,
• Piza 1343 rok, początkowo funkcjonowały tu 4 wydziały: teologia, prawo cywilne i kanoniczne oraz medycyna, jednak po zajęciu Pizy przez Florencję uniwersytet zamknięto. Wznowił działalność dopiero po decyzji Wawrzyńca Medyceusza, który był władcą Florencji.
•  Florencja 1349 rok,
• Pawia 1361 rok,
• Ferrara 1390 rok,
• Turyn 1405 rok,
• Catania 1444 rok.

Na terenie Francji w średniowieczu istniały następujące uniwersytety:

• Paryż XII wiek (około1200 rok) – powstał tu Uniwersytet Paryski połączony następnie z Sorboną, (La Sorbonie - nazwa tradycyjna) jednym z najstarszych uniwersytetów we Francji. Jako pierwszy przedmiot wykładowy wybrano w nim teologie i filozofie scholastyczną, dopiero później wprowadzono kolejne nauki wyzwolone,
• Montpellier XII wiek,
• Orlean XIII wiek,
• Anders 1229 rok,
• Tuluza 1229, 1233 rok,
• Awinion 1303 rok,
• Cahors 1332 rok,
• Grenoble 1339 rok,
• Orange 1365 rok,
• Aix 1409 rok,
• Dole 1422 rok,
• Poitiers 1431 rok,
• caen 1432,1437 rok,
• Bordeaux 1441 rok,
• Palence 1452, 1459 rok,
• Nantes 1460 rok,
• Bourges 1464  
• Besancon 1485 rok.

Na terenie Niemiec istniały następujące uniwersytety:

• Erfurt 1379, 1392 rok,
• Heidelberg 1385 rok,
• Kolonia 1388 rok,
• Würzburg 1402 rok,
• Lips 1409 rok,
• Rostock 1419 rok,
• Trewir 1454,1473 rok,
• Greifswald 1456 rok,
• Freiburg 1455 rok,
• Ingolstadt 1459, 1472 rok,
• Lunenburg 1471 rok,
• Moguncja 1476 rok,
• Tybing 1476 rok,
• Frankfurt nad Odrą 1500 rok,

W średniowiecznej Hiszpanii i Portugalii działały następujące uniwersytety:

• Palencja około 1208 – 1209 roku (niektóre źródła podają 1212 rok),
• Salamanka około 1227 – 1228 roku,
• Walencja 1246 rok,
• Sewilla 1256 rok,
• Combra 1290 rok,
• Lizbona 1290 rok,
• Lerida 1300 rok,
• Valladolid 1346 rok,
• Perpignan 1350 rok,
• Huesca 1354 rok,
• Barcelona 1450 rok,
• Saragossa 1474 rok,
• Alcala de Benares 1482 rok,
• Palma 1483 rok,
• Siqenza 1489 rok,
• Aleala 1499 rok,
• Palencia 1500 rok.

Oprócz wyżej wymienionych państw uniwersytety działały również w:

Wielkiej Brytanii:

• Oxford 1167 -1168 rok, (niektórzy podają datę 1214, kiedy to legat papieski nadał uniwersytetowi kartę praw i ustanowił urząd kanclerza). Jest to najstarszy anglojęzyczny uniwersytet na świecie. W XIII i XIV wieku na uniwersytecie najszybciej rozwijały się nauki matematyczno-przyrodnicze.
• Cambridge 1209 rok. Z budynków XIII wiecznych zachowała się tylko niewielka część, która dziś służy za jadalnie. oba uniwersytety angielskie określane są wspólną nazwą Oxbridge.

Szkocji:

• S.Andrews 1413 rok,
• Glasgow 1450 rok,
• Aberdeen 1494 rok,

Niderlandach:

• Louvain 1425 rok,

Szwajcarii :

• Genewa 1365 rok,
• Bazylea 1459 rok,

Czechy:

• Praga 1348 rok – Uniwersytet Karola, zorganizowany według wzoru sorbońskiego. Mogli w nim studiować studenci z Polski i Litwy, ponieważ Jadwiga ufundowała jedno z kolegiów.

Austria:

• Wiedeń 1365 rok,

Polska:

• Kraków 1364 rok, Akademia Krakowska założona przez Kazimierza Wielkiego.

Węgry:

• Pecs 1367 rok,
• Buda 1389, 1395 rok,
• Preszburg (Bratysława) 1465 – 1467 rok,

Szwecja:

• Uppsala 1477 rok,

Dania:

• Kopenhaga 1478 rok.

Na przełomie XV i XVI wieku Europa łacińska liczyła już przeszło sześćdziesiąt uniwersytetów, wyrosłych z doświadczeń średniowiecza. Wszystkie uniwersytety prowadziły ze sobą ożywione kontakty zarówno wśród studentów, jak i profesorów. Poważnym ułatwieniem w komunikacji był wspólnie używany język łaciński. Zarówno wykłady, jak i prace naukowe były prezentowane w języki łacińskim.