Rozwój nauki w starożytnych Chinach

W starożytnych Chinach rozwijały się doskonale różnorodne gałęzie nauki np.: medycyna, astronomia, matematyka, filozofia, czy technika. W wielu dziedzinach Chińczycy odnotowali poważne osiągnięcia, które następnie przechwycili mieszkańcy innych terenów azjatyckich, a od nich kolejno przejęli je Arabowie i Europejczycy. Do dnia dzisiejszego ludzkość korzysta z wielu osiągnięć chińskiej myśli naukowej, przykładem może być chociażby tradycyjna medycyna chińska.

Oto niektóre osiągnięcia nauki chińskiej:

• Rozwój dziejopisarstwa, Huangdi (Żółty Cesarz) – pierwszy mityczny chiński władca, uznawany za patrona chińskich geomantów, praktyków feng shui, astrologów i medyków.

• Rozwój medycyny

W medycynie już starożytni Chińczycy stosowali akupunkturę, akupresurę i moksę. Zabieg akupunktury polegał na nakłuwaniu ciała człowieka w ściśle wyznaczone miejsca, tzw. punktach akupunkturowych. Igły do nakłuwania były wytwarzane z brązy, żelaza, a następnie złota i stali. Najstarszym zachowanym do dziś dziełem dotyczącym akupunktury jest „Huangdi-Neijing” („Przyroda i życie”), zwane również „Kanonem medycyny”. Dzieło to zostało napisane przez grupę lekarzy w okresie Wojujących Cesarstw (475-221 p.n.e.). Za czasów dynastii Tang (618-907 roku naszej ery) akupunktura została uznana za samodzielną specjalność medyczną, a w Cesarskim Kolegium Medycznym stworzono wydział akupunktury. Akupresura (acupressure) to najstarsza w świecie metoda leczenia. Zapoczątkowali ją dawni chińscy lekarze przed paroma tysiącami lat, metoda polega na uaktywnieniu drzemiącej w człowieku energię Qi. Z kolei moksa to zabieg polegający na przykładaniu do skóry w określonych miejscach rozżarzonego stożka usypanego z wysuszonego ziela o nazwie Artemisia moxa. Jest to roślina z gatunku chryzantem, która po wysuszeniu i odpowiednim przygotowaniu służy do podgrzewanie odpowiednich punktów akupunktury. Zabieg termopunktury (moksoterapii) był i jest stosowany do dziś zarówno w celach leczniczych jak i profilaktycznych.

W starożytnych Chinach znawcy sztuki medycznej stosowali do pewnych schorzeniach pijawki, amulety, a nawet modlitwy. Począwszy od około 758 roku naszej ery zaczęto egzaminować adeptów sztuki medycznej oraz zakładać specjalne szkoły kształcące lekarzy.

Chińczycy jako pierwsi przedstawili hipotezę o związku pracy serca z krążeniem krwi, w Europie została ona przyjęta dopiero dwa tysiące lat później. Posiadali tez umiejętność mumifikacji zwłok, okładając je płytkami nefrytu, zmarły był chowany w kamiennych sarkofagach, wypełnionych płynami konserwującymi.

Ważnym osiągnięciem sztuki medycznej było również wprowadzenie (począwszy od IX wieku) szczepień ochronnych, badanie pulsu, zwracanie uwagi na higienę (szczególnie jamy ustnej), czy w końcu diagnozowanie choroby. Chińczycy już w starożytności znali zastosowanie preparatów roślinnych w leczeniu, co umożliwiło rozwój farmakologii.

•  Rozwój astronomii

•  Matematyka to kolejna dziedzina nauki, będąca punktem zainteresowania  starożytnych Chinach.

Historycy odkryli, że już w epoce Shang (XVI – XI w. p.n.e.), Chińczycy sporządzali zapiski w systemie dziesiętnym. Można z tego wnioskować, posługiwaniu się liczbami naturalnymi, a więc: 1, 2, 3, …10, 100 czy 1000. Znano też liczby ujemne, a dla odróżnienia od dodatnich stosowano dwa kolory tj.: czarny, który oznaczał liczby ujemne i czerwony oznaczający liczby dodatnie. Bardzo ważnym osiągnięciami starożytnych matematyków chińskich, w tym uczonego Liu Hui, (żyjącego w III wieku naszej ery) było odkrycie liczby pi. Prawdopodobnie około 1100 roku naszej ery chińscy matematycy rozważali teorię na temat liczb występujących w trójkącie. W Europie opisał to zjawisko Blaise Pascal (1623 - 1662), kilkaset lat po Chińczykach, w rozprawie p.t. Traktacie o trójkącie arytmetycznym (1655 r.) stąd też nazwa tzw. „trójkąt Pascala”.

• Filozofia Konfucjusza

Trudno jest jednoznacznie sklasyfikować podglądy Konfucjusz niektórzy historycy i religioznawcy nazywają go filozofem, inni teoretykiem, jeszcze inni politykiem. Niezależnie jednak od klasyfikacji nie sposób jest ominąć jego postać omawiając osiągnięcia naukowe starożytnych Chin. Konfucjusz Kung fu-tsy („ Mistrz Kung”) żył na przełomie VI i V wieku p.n.e., stworzył doktrynę kształtująca pod względem moralnym wiele tysięcy ludzi. Główną uwagę skupiał na życiu społecznym, był przeciwnikiem buntów i walki, tyranii i niesprawiedliwości. Kreował wizerunek państwa podporządkowanego władcy, który dba o harmonijny rozwój swoich poddanych. Konfucjusz był przekonany o dobroci człowieka i jego zdolnościom do kierowania własnym życiem. Każda jednostka według mistrza powinna podporządkować się zewnętrznym regułom zachowania (etykiety).W jednym ze swoich dzieł Konfucjusz odróżnia przyjemności pożyteczne np.: posiadanie mądrych przyjaciół oraz przyjemności szkodliwe np.: bezcelowe wędrówki czy rozwiązłe biesiady. W chwili powstania cesarstwa konfucjanizm stal się oficjalna doktryna polityczną obowiązująca w państwie (z małymi przerwami) aż do dziś.