Władza wykonawcza

Władzę wykonawczą sprawował prezydent wraz z Radą Ministrów. Na czele jednak wymienionych organów stal prezydent. Wyboru prezydenta dokonywało Zgromadzenia Narodowe, czyli połączone obie izby parlamentu – Sejm i Senat. Kadencja prezydenta trwała siedem lat. W przypadku kiedy prezydent nie mógł pełnić swojego urzędu zastępował go marszałek Sejmu. Głowa państwa nie ponosiła za swoją działalność odpowiedzialności parlamentarnej i cywilnej, jednak prezydent mógł być pociągnięty do odpowiedzialności konstytucyjnej, jeśli przekroczył przepisy ustawy zasadniczej. Postawienie prezydenta w stan oskarżenia wymagało uchwały podjętej przez Sejm większością kwalifikowaną 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczny członków tej izby. Takie postępowanie było wszczynane gdy prezydent dopuścił się zdrady stanu, przestępstwa z kodeksu karnego albo jako zostało wcześniej powiedziane, złamał przepis konstytucji. Organem, który orzeka o winie prezydenta był Trybunał Stanu. Prezydent w ramach przyznanych mu kompetencji był reprezentantem państwa polskiego w stosunkach z innymi państwami, a więc na arenie międzynarodowej. Do niego należało przyjmowanie przedstawicieli dyplomatycznych innych krajów oraz wysyłanie polskich przedstawicieli dyplomatycznych do innych państw. Prezydent zawierał międzynarodowe umowy. Część z nich wymagał zgody Sejmu, np. umowy obciążające finansowo państwo, zmieniające kształt granic i inne. Także za zgodą Sejmu mógł wypowiedzieć wojnę oraz podpisać traktat pokojowy. Z uprawnień ustawodawczych należy wymienić prawo prezydenta do zwoływania i odraczania sesji parlamentu. Po uzyskaniu zgody Senatu mógł rozwiązać Sejm. Także prezydent powoływał i odwoływał premiera, a na jego wniosek członków Rady Ministrów. Mógł także na wniosek Rady Ministrów nominować osoby zajmujące najwyższe stanowiska wojskowe i cywilne w strukturze organów państwowych. Nie mógł sprawować funkcji naczelnego dowódcy podczas wojny. Prezydent miał prawo do wydawania rozporządzeń oraz aktów urzędowych. Wymagały one jednak kontrasygnaty, czyli podpisu premiera lub odpowiedniego ministra.

 

Drugim filarem władzy wykonawczej był rząd. Do jego najważniejszych kompetencji należało określenie kierunku polityki zagranicznej oraz wewnętrznej państwa polskiego. Rada Ministrów posiadała prawo inicjatywy ustawodawczej, z którego w praktyce bardzo często korzystała. Rząd mógł wydawać rozporządzenia, jako akty wykonawcze do ustaw oraz inne akty prawne. Za swoje czynności ministrowie ponosili odpowiedzialność konstytucyjną oraz parlamentarną.