Spośród wymienionych powyżej filozofów i myślicieli największe znaczenie przypisuje się Wolterowi nazywając go „królem filozofów”, on też uchodził za najbardziej wpływowego myśliciela doby Oświecenia we Francji.
Wolter (1694 – 1778) był synem paryskiego notariusza, w 1704 roku rozpoczął naukę w kolegium jezuickim, następnie został królewskim historiografem. W wieku 16 lat opublikował swój pierwszy utwór literacki, w kolejnych latach napisał wiele satyr, powieści, poematów, dramatów, prac historycznych, a przede wszystkim powiastek filozoficznych. Wolter namiętnie uprawiał publicystykę, był współautorem pierwszej na świecie encyklopedii. Jego najpopularniejsze utwory to:
- „Kandyd”,
- „Dziewica orleańska”,
- „Zadig”,
- „Tak toczy się światek”,
- „Księżniczka Babilonu”,
- „Prostaczek”,
- „Traktat o tolerancji”,
- Słownik filozoficzny”.
Wolter toczył bujne życie towarzyskie, znano go nie tylko w kręgach dworu francuskiego, ale i pruskiego, gdzie przyjaźnił się z Fryderykiem II. Los skierował Woltera nawet do „wnętrza Bastylii”, gdzie przebywał jedenaście lat. Po powrocie z więzienia wystawiono jego tragedie zatytułowaną „Edyp”, w której wypowiedział znamienne słowa: „ Temu co nasze oczy widzą zaufajmy: W tym tkwią wyrocznie, trójnóg i bogowie!”. Wyjątkowość tych słów tkwi w zwróceniu uwagi na możliwość poznania zmysłowego i rozumowego, którego w owym czasie Wolter był gorliwym orędownikiem racjonalizmu.
W latach 1726 – 1729 Wolter przebywał na terenie Anglii, po powrocie do Francji wydał (w roku1733) „Listy o Anglikach”, w których wychwalał postępowość tamtejszej polityki, szczególnie ustroju oraz filozofii (był prawdopodobnie pod wpływem J. Locka ). Wolter popierał (podobnie jak Locke) walkę z dogmatyzmem oraz uznanie wolności człowieka. Zwalczał feudalizm i monarchię despotyczną, był zwolennikiem empiryzmu. Twierdził, że prawdziwe jest jedynie to co racjonalne i dające się poznać rozumem, który ma władzę wszechmocna i niezawodną. Wolter krytykował wszelką metafizykę twierdząc: „ Na końcu prawie każdego rozdziału, poświęconego metafizyce powinniśmy postawić dwie litery: N.L., non liquet, to niejasne”.
Wolter napisał wiele powiastek filozoficznych, które propagowały nowe, oświeceniowe poglądy. Podobne do głoszonych przez Woltera idee, postawy, tendencje w literaturze i publicystyce nawet stosowanie formy powiastek filozoficznych nazywano wolterianizmem.
Oto pozostałe poglądy Woltera:
- odrzucał wszelkie autorytety, w tym władzy i Kościoła,
- opowiadał się za tolerancją, wypowiadając słynne do dziś słowa: „Nie zgadzam się z tym co mówisz, ale oddam życie, abyś miał prawo to powiedzieć”,
- chwalił racjonalizmem i popularyzował empiryzm. Twierdził, iż poznanie kształtuje się przez doświadczenie, wszystko poza tym jest tylko hipotezą,
- był zwolennikiem libertynizmu,
- twierdził, że sprawiedliwość jest wartością uniwersalną i ponadkulturową,
- uznawał istnieje Boga, dlatego niektórzy zaliczali go do francuskich deistów,
- był przeciwny religii objawionej i instytucji Kościoła, ale zwolennikiem tzw. religii naturalnej,
- postulował rozdział państwa i Kościoła oraz tolerancję dla wszystkich religii,
- ostrymi wypowiedziami ośmieszał i kompromitował duchowieństwo,
- bronił praw rozumu i jego niezależności.
Roli Woltera w historii i filozofii niech świadczy napis umieszczony na karawanie, która wiozła jego ciało: „On udzielił Duchowi Człowieczeństwa olbrzymiego impulsu: on przygotował nas do wolności”.