Zasady konstytucji kwietniowej

Po zamachu majowym, obóz sanacji, który objął władzę, dążył do rewizji postanowień konstytucji marcowej. W 1928 r. został wybrany kolejny sejm, którego zadaniem była zmiana ustawy zasadniczej z 1921 r. W tym samym roku projekt nowelizacji konstytucji został złożony przez BBWR i stał się on przedmiotem prac Komisji Konstytucyjnej. W projekcie proponowano rozszerzenie uprawnień prezydenta, który miał pochodzić z powszechnych wyborów oraz wzmocnienie pozycji rządu. W trakcie prac nastąpiło rozwiązanie Sejmu. W tej sytuacji prace nad nowelizacją zostały przerwane. Powrócono do nich w 1931 r. Inicjatywa powtórnie wyszła od BBWR, a zmiany proponowane polegały na uchwaleniu całkowicie nowej konstytucji. W pracach legislacyjnych które trwały kilka lat czołową rolę odegrał Stanisław Car. Prace nad nowym projektem konstytucji zakończono w 1933 r. Stanisław Car przedstawił w Sejmie tezy konstytucyjne, oparte na nowym projekcie ustawy zasadniczej. Ich treść wywołała sprzeciw posłów opozycji, a przyjęta uchwała Sejmu została uznana za niedemokratyczną i uchwaloną nielegalnie, mimo uzyskanej większości kwalifikowanej głosów. Projekt konstytucji został skierowany do Senatu. 26 stycznia 1935 r. ów projekt stał się ponownie przedmiotem obrad Sejmu. Przyjęto go w brzmieniu opracowanym przez Senat. Uroczystość podpisania konstytucji odbyła się na zamku królewskim w Warszawie. Nie brał w niej udziału ze względu na zły stan zdrowia Marszałek Józef Piłsudski. 23 kwietnia 1935 r. prezydent Ignacy Mościcki złożył swój podpis pod nową ustawą zasadniczą. Tekst konstytucji wszedł w życie wraz z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw RP, czyli w dniu 24 kwietnia 1935 r.

Tekst konstytucji składał się z 14 rozdziałów, które w sumie liczyły 81 artykułów. Rozdział pierwszy mówił o zasadach ustrojowych państwa polskiego, rozdział drugi przedstawiał uprawnienia i stanowisko prezydenta, rozdział trzeci – rządu, rozdział czwarty – Sejmu, rozdział piąty – Senatu. Rozdział szósty mówił o ustawodawstwie, rozdział siódmy o budżecie państwa, rozdział ósmy o siłach zbrojnych, rozdział dziewiąty o wymiarze sprawiedliwości, rozdział dziesiąty poruszał sprawy administracji państwowej, rozdział jedenasty mówił o kontroli państwowej, rozdział dwunasty – ostanie zagrożenia państwa, rozdział trzynasty dotyczył zmian konstytucji i rozdział czternasty zawierał przepisy końcowe. Z powyższego przedstawienia zagadnień oraz sposobu ich ułożenia w nowej konstytucji, możemy zauważyć, że konstytucja kwietniowa położyła nacisk na państwo, które uzyskało dominującą pozycję w systemie prawnym II RP. W pierwszym rozdziale konstytucji znalazł się zapis, że państwo jest wspólnym dobrem wszystkich obywateli. Uznano wiec, że państwo jest nadrzędne w stosunku do jednostki i do ogółu obywateli.