Bruno Schulz

Bruno Schulz urodził się 12 lipca 1892 roku w Drohobyczu (miasto niedaleko Lwowa). Podchodził ze zasymilowanej z polskim społeczeństwem kupieckiej rodziny żydowskiej. Jego ojciec miał na imię Jakub, matka Henrietta (z domu Kuhmrker). Miał dwójkę starszego rodzeństwa. Schulz skończył z wyróżnieniem gimnazjum w Drohobyczu, a następnie podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej. Był zmuszony je przerwać z powodu choroby. Później studiował jeszcze malarstwo (także nie ukończył) na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Poza okresem studiów i krótkimi wyjazdami Schulz całe życie spędził w swoim rodzinnym mieście. W 1915 roku zmarł jego ojciec. Od 1924 roku pomimo braku dyplomu ukończenia wyższej uczelni pracował jako nauczyciel rysunków. Życie utrudniał mu nadmiar pracy i zły stan zdrowia (miał chore serce i płuca). Na początku lipca 1941 roku wojska niemieckie zajęły okupowany od wybuchu wojny przez Rosjan Drohobycz. Schulz trafił wówczas do getta żydowskiego, ale jednocześnie został protegowanym oficera gestapo, Feliksa Laudana. Ten, doceniając jego talent, zlecał mu prace malarskie przy ozdabianiu swojej willi. Pisarz zabezpieczył swoje rękopisy i szkice, przekazując je swoim przyjaciołom. Planował także ucieczkę z Drohobycza. Miał nawet przygotowane pieniądze i stosowne, fałszywe dokumenty. Nie zdążył jednak wyjechać.

Debiut literacki Schulza miał miejsce w 1933 roku. Wydrukowano wówczas we „Wiadomościach Literacki” opowiadanie Ptaki, a następnie wydany został cały zbiór Sklepy cynamonowe. Doceniając nowatorstwo i walory literackie prozy Schulza, przyczyniła się do tego Zofia Nałkowska. Potem, w 1937 roku, wydano jeszcze jeden zbiór opowiadań Schulza, Sanatorium pod klepsydrą. Schulz pomimo niewielkiego, zachowanego dorobku literackiego dnowił język wyrazu artystycznego. Jego twórczość zaklasyfikować można do nurtu awangardowego. Twórczość literacką Schulza rozpropagowali na szeroką skalę krytyk literacki, Artur Sandauer oraz poeta, Jerzy Ficowski.

Poza pisarstwem, Schulz zajmował się także twórczością plastyczną. W latach 1920–1921 powstał zbiór jego grafik – Xięga bałwochwalcza. Stworzył także wiele prac, ilustrujących jego utwory literackie, a także Ferdydurke Witolda Gombrowicza. Były one cenione między innymi przez Stanisława Ignacego Witkiewicza. Schulz często posługiwał się techniką cliche verre (rysunek wydrapany cienką igłą na kliszy fotograficznej [lub innej powierzchni o podobnych właściwościach] i następnie odbity na papierze) i szkicem (ołówkiem, kredką lub piórkiem).

Zbiory opowiadań Schulza:

Sklepy cynamonowe – zbiór opowiadań, które połączone są ze sobą postacią głównego bohatera Józefa oraz innymi postaciami, między innymi Ojca czy służącej Adeli. Utwory utrzymane są w konwencji poetyki onirycznej. Akcja toczy się w małym miasteczku, w czasach dzieciństwa Józefa. Świat przedstawiony jest przyjazny, delikatny i jakby miękki. Przedmioty żyją swoim własnym życiem, a czas jest wykrzywiony.

Sanatorium pod klepsydrą – jest to kolejny zbiór opowiadań. Został utrzymany w takiej samej poetyce oraz dotyczy podobnej tematyki jak Sklepy cynamonowe.

Schulz został zamordowany przez hitlerowców 19 listopada 1942 roku. Wyszedł po zakupy i na ulicy trafił na łapankę. Zastrzelił go gestapowiec Karl Günther (znał on Schulza i wiedział o jego związku z Feliksem Laudanem, podobno miała być to zemsta za zabicie przez Laudana żydowskiego dentysty, który był protegowanym Günthera). Pisarz został pochowany w zbiorowej mogile. Jego szczątków nie udało się w czasie późniejszym odnaleźć.