Cyprian Kamil Norwid

Cyprian Kamil Norwid urodził się 24 września 1821 roku w Laskowie-Głuchach. Utalentowany malarsko od najmłodszych lat musiał starać się o zapewnienie sobie materialnego bytu (rodzice bardzo wcześnie osierocili go). Poeta kształcił się w Warszawie. W 1842 roku wyjechał za granicę (Drezno, Monachium i Florencja). Nieszczęśliwie zakochał się w Marii Kalegris. W 1846 roku został osadzony w więzieniu berlińskim (podejrzenia o udział w antycarskich ruchach). W latach 1853-1854 mieszkał w Ameryce. Twórca borykał się z problemami finansowymi, samotnością oraz postępującą chorobą (dotknięty głuchotą). Liczne utwory Norwida nie zostały opublikowane za życia poety. Autor był nie tylko poetą, ale także prozaikiem (Czarne kwiaty) czy dramaturgiem (Pierścień wielkiej damy). Dopiero w epoce Młodej Polski twórca zyskuje pośmiertne uznanie wśród odbiorców.

Najsłynniejsze wiersze Norwida to m.in.:

Fortepian Szopena – w tekście przywołana jest postać Chopina, którego Norwid znał osobiście. Inspiracją do napisania wiersza było autentyczne wydarzenie – fortepian wielkiego muzyka wraz z innymi cennymi przedmiotami został wyrzucony na ulicę przez carskich żołnierzy (reakcja na uwieńczoną porażką próbę zamachu na carskiego przedstawiciela). Tekst jest hołdem złożonym wielkiemu muzykowi. Zawarte jest w nim również przekonanie o roli i znaczeniu prawdziwej Sztuki.

Pióro – w wierszu zawarta jest apostrofa do pióra, które może pełnić bardzo różne funkcje. Przedmiot ten porównany został do anielskiego skrzydła czy laski Mojżesza, został mu więc nadany sakralny charakter.

Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie – w tym poetyckim tekście zawarte są rozważania dotyczące losu wybitnych jednostek, które mają na tyle odwagi, że wygłaszają innowacyjne przekonania lub podejmują niepopularne działania. Z ich działań i słów czerpią kolejne pokolenia. Znaczenia tych wybitnych postaci nie da się przecenić, bowiem ich przekonania mają często przełomowy dla całej ludzkości charakter (np. Sokrates, Dante, Kolumb, Kościuszko). Wybitne jednostki musiały zapłacić za swój geniusz wysoką cenę – były przez ówczesne im społeczeństwo niezrozumiane i prześladowane. Nawet po śmierci, nie zawsze zaznawały należnego im spokoju.

Do obywatela Johna Brown – bezpośrednią przyczyną powstania tekstu były wydarzenia z życia amerykańskiego farmera, który został skazany na śmierć. Mężczyzna słynął z walki o prawa dla Murzynów. Wyrok budził wiele kontorsji i żywych reakcji ludzi światłych, w tym i Norwida. Wiersz stanowi swoistego rodzaju apel do Amerykanów. Społeczeństwo to często chełpi się, że jest krajem ludzi wolnych. Norwid ostrzega, że śmieć Johna Brown może pociągnąć za sobą falę przemocy. Wyraża nadzieję, że mimo osobistej tragedii skazańca jego walka nie jest do końca naznaczona klęską, bowiem po jego śmierci może przekonania, jakie propagował, będą wcielane w życie.

Bema pamięci żałobny rapsod – w liryku opisany jest kondukt żałobny, który towarzyszy w tzw. ostatniej drodze wielkiemu generałowi Bemowi. Orszak pogrzebowy nie zatrzymuje się jednak nad grobem bohatera, lecz pokonuje go i idzie dalej naprzód. Zatem wybitna jednostka umrze, jednak idee i wartości przez nią wyznawane pozostaną żywe i znajdą kontynuatorów. Wiersz obfituje w liczne stylizacje i nawiązania do różnych tradycji, dzięki czemu zyskuje na uniwersalności.

Cyprian Kamil Norwid zmarł w przytułku pod Paryżem, 23 maja 1883 roku. Został pochowany w zbiorowej mogile.