Konstanty Ildefons Gałczyński

Konstanty Ildefons Gałczyński urodził się 23 stycznia 1905 r. w Warszawie, w rodzinie drobnomieszczańskiej. Dzieciństwo spędził na przedmieściach stolicy. Po wybuchu I wojny jego rodzinę ewakuowano do Rosji, skąd powrócił zaraz po zakończeniu działań wojennych. W okresie międzywojennym podjął się studiów na Uniwersytecie Warszawskim, ale nigdy ich nie ukończył. Od najmłodszych lat zajmowało go pisanie, szybko też debiutował na łamach prasy. Po ukończeniu służby wojskowej rozpoczął systematyczną działalność literacką, m.in. uczestniczył w pracach grupy literackiej „Kwadryga”, współpracował też z tygodnikiem satyrycznym „Cyrulik Warszawski”, a w czasie pobytu w Wilnie – z radiem i prasą wileńską. Pisał wtedy wiersze okolicznościowe i teksty do piosenek Hanki Ordonówny. Po II wojnie światowej powrócił do Warszawy. Nawiązał wtedy współpracę z wieloma pismami, m.in. z „Przekrojem”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Odrodzeniem” czy z krakowską grupą satyryków „Siedem Kotów”. Był częstym gościem na Mazurach, czego rezultatem jest cykl pięknych liryków Kronika Olsztyńska.

Ideą twórczą Gałczyńskiego było stworzenie poezji szeroko dostępnej. Starał się zachować dystans zarówno wobec polityki, jak i aktualnych problemów społecznych, choć w swoim dorobku ma utwory odnoszące się do aktualnej sytuacji społeczno-politycznej, np. poemat z 1929 r. Koniec świata. Wizje świętego Ildefonsa czyli satyra na Wszechświat czy wiersz Zima z wypisów szkolnych.

W swoich utworach zawarł powszechnie zrozumiałe odczucia i emocje, a szarości życia codziennego przeciwstawiał elementy bajeczne, z motywem arkadyjskim. Wiersze tworzył językiem potocznym i swobodnym. Był też autorem tekstów satyrycznych, wśród których zwraca uwagę Zielona gęś (cykl groteskowych scenek dramatycznych) i Listy z fiołkiem.

Inne znane utwory Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego:

Porfirion Osiełek czyli Klub Świętokradców – debiut powieściowy z 1929 r. utrzymany w tonacji fantastycznej groteski.

Bal u Salomona – poemat z 1931 r. osnuty na motywach surrealistycznych, związanych z marzeniami sennymi.

Zaczarowana dorożka – zbiór wierszy z 1948 r. z odniesieniami do autentycznych osób i sytuacji znanych Gałczyńskiemu z autopsji. Problematyka tego zbioru dotyczy osobistych przeżyć poety związanych z rzeczywistością Polski powojennej. Utwory utrzymane są tu w skrajnych tonacjach nastroju: od dramatycznych rozterek i wątpliwości po radosny optymizm i poczucie lekkości. Na uwagę swoją zwracają wiersze: Wjazd na wielorybie, Śmierć inteligenta, Małe kina, Dlaczego ogórek nie śpiewa.

Niobe – poemat z 1951 r., który powstał z inspiracji kustosza muzeum w Nieborowie. Opowiedział on poecie dzieje znajdującego się tam elementu pomnika bogini greckiej mitologii, Niobe. Gałczyński dokonał poetyckiej transpozycji mitu, wzbogacając go o własny pomysł fabularny, w którym zawarł historię fikcyjnej wędrówki rzeźby po Azji i Europie. Niobe stała się tu symbolem sztuki sprawiającej człowiekowi przyjemność i dostarczającej chwil ukojenia.

Pieśń o żołnierzach z Westerplatte – wzruszający wiersz o wymowie patriotycznej.

Notatki z nieudanych rekolekcji paryskich – wiersz świadczący o rozterkach poety w czasie pobytu na obczyźnie. 

Ukochany kraj – liryczna i przepojona głębokim patriotyzmem pieśń, spopularyzowana przez Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze”.

Pieśni – cykl 10 utworów stanowiących podsumowanie twórczości poety. Traktowany jest jako testament poetycki Gałczyńskiego, napisany u schyłku jego życia.

Gałczyński zmarł 6 grudnia 1953 r. w Warszawie.