Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński (ps. Jan Bugaj, Emil, Jan Krzyski, Krzysztof, Piotr Smugosz, Krzysztof Zieliński, Krzyś) urodził się 22 stycznia 1921 w Warszawie, a zmarł 4 sierpnia 1944 również w Warszawie. Był wybitnym poetą czasu wojny, podchorążym, żołnierzem Armii Krajowej, jednym z przedstawicieli pokolenia Kolumbów. Zginął w czasie powstania warszawskiego jako żołnierz batalionu „Parasol” Armii Krajowej. Jego ojciec, Stanisław Baczyński, był działaczem socjalistycznym, żołnierzem Legionów Polskich, oficerem WP, pisarzem i krytykiem literackim. Matka poety, Stefania Zieleńczyk, była natomiast nauczycielką i autorką podręczników szkolnych. Z Baczyńskim łączy się wiele warszawskich miejsc. Urodził się w kamienicy przy ulicy Bagateli 10, ochrzczony został w kościele na placu Zbawiciela, uczęszczał do Gimnazjum im. Stefana Batorego. W trakcie nauki poznał ludzi, z którymi przyszło mu później walczyć: Tadeusza Zawadzkiego (ps. Zośka) i Jana Bytnara (ps. Rudy). Marzył o studiach na Akademii Sztuk Pięknych, ale wybuch wojny uniemożliwił mu dalszą naukę. W 1940 roku, po utworzeniu getta, pozostał z matką po aryjskiej stronie. W 1942 roku rozpoczął studia na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Studiował polonistykę. Starając się utrzymać, imał się różnych prac: był szklarzem, przyjmował zlecenia telefoniczne, pomagał węglarzowi. W 1943 roku porzucił studia, by wstąpić do II plutonu „Alek”, kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”. Od tego momentu całkowicie poświęcił się konspiracji. Zajmował się gromadzeniem broni, map, trzymał u siebie w domu materiały konspiracyjne. Uczestniczył w akcji wykolejenia pociągu niemieckiego na odcinku Tłuszcz-Urle 27 kwietnia 1944 roku. Potem ukończył turnus Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola”, został starszym strzelcem, ale jeszcze w 1944 roku został zwolniony z tej funkcji z powodu małej przydatności w warunkach polowych z jednoczesną prośbą o objęcie nieoficjalnego stanowiska szefa prasowego kompanii. Następnie przeszedł do harcerskiego batalionu „Parasol”. Kiedy wybuchło powstanie warszawskie, Baczyński znajdował się na placu Teatralnym. Poległ na Placu Blanka 4 sierpnia 1944 w godzinach popołudniowych. Został śmiertelnie raniony przez strzelca wyborowego ulokowanego prawdopodobnie w gmachu Teatru Wielkiego. Pośmiertnie odznaczony został Medalem za Warszawę i Krzyżem Armii Krajowej. Pochowany na Powązkach.

Cechy poezji Baczyńskiego:

• poezja ta odzwierciedla tragizm pokolenia Kolumbów, czyli młodych ludzi, którzy zmuszeni zostali do wzięcia udziału w wojnie i zabijania;
• niezgoda Baczyńskiego na relatywizm moralny, ponieważ poeta nie daje rozgrzeszenia nawet tym, którzy zabiją w obronie ojczyzny. Zabijanie jest dla niego zawsze grzechem;
• pojawia się w utworach refleksja nad utraconą młodością i poszukiwaniem jakiejkolwiek wartości, która mogłaby kierować życiem człowieka;
• Baczyński tworzy motyw apokalipsy spełnionej, czyli tej, która już nadeszła. Jest ona nie tylko zagładą fizyczną świata, ale przede wszystkim zagładą moralną;
• pisał wiersze w konwencji onirycznej, posługując się metaforyką romantyczną;
• ważną rolę w jego poezji odgrywa przyroda, która jest towarzyszką świata zagłady;
• pokazuje opozycję między czasem dzieciństwa i młodości, które kojarzą się z arkadyjskością, a światem wojny, pełnym bólu, cierpienia i lęku;
• tworzy wiersze o charakterze miłosno-erotycznym dedykowane żonie Barbarze.

Twórczość:

Baczyński wydał cztery tomy wierszy: Zamknięty echem (lato 1940), Dwie miłości (jesień 1940), Wiersze wybrane (maj 1942), Arkusz poetycki Nr 1 (1944) i składkę Śpiew z pożogi (1944). Publikował również w prasie konspiracyjnej, a jego wiersze znalazły się w antologiach poezji: Pieśni niepodległej (1942) i Słowie prawdziwym (1942).