Motyw antyutopii - Motyw antyutopii w filmie

Planeta małp reż. Franklin J. Schaffner

Powstały w 1968 roku film przedstawia świat, do którego trafia czwórka astronautów. Bohaterowie odkrywają, że planetą rządzą małpy. Ludzie są zaś prymitywni i nie posiadają zdolności mowy. Społeczeństwo małp (podobnie jak inne społeczeństwa totalitarne) jest podzielony na grupy: goryli – wojowników, szympanse – naukowców i orangutany jako klasa myśląca. Taylor, który trafia do więzienia, obserwuje świat, którego porządek jest całkowitym odwróceniem porządku ziemskiego. Typowe dla tej sytuacji jest uciekanie od przeszłości i jej fałszowanie (prastary małpi porządek zapisany na Świętych zwojach). Taylor po ucieczce z więzienia odkrywa szczątki ludzkiej cywilizacji, starszej niż małpia.

Kundun reż. Martin Scorsese

W filmie ścierają się dwie siły. Pełen mądrości Dalaj Lama wierzy, że świat jest dobry. Nie jest w stanie ochronić swoich poddanych przed napływającą falą komunizmu z Chin. Nie umie dostrzec fałszu ani przewidzieć, co się może stać z ręki wroga. Dalaj Lama staje w obliczu trudnego wyboru. W świecie, w jakim się wychował, nie pokazano mu zagrożeń, jakich może oczekiwać. Takie pojęcia jak wojna, kradzieże i morderstwa były dla niego abstrakcją. Dla przywódcy Chin jest tylko naiwnym młodzieńcem. Jest to film, w którym symbol lepszego świata zostaje pokonany przez złe siły. Jednocześnie pokazuje też osamotnienie w tej walce i przymykanie oczu całego świata na tragedię jednego narodu.

Inne przykłady w filmie:

• Requiem dla snu reż. Darren Aronofsky (świat, w którym wartością stają się narkotyki, brudne interesy, czarny rynek i osobista tragedia),
• Mechaniczna pomarańcza reż. Stanley Kubrick (światem rządzi bezprawie),
• Matrix reż. Larry Wachowski, Andy Wachowski (sztuczna rzeczywistość stworzona przez maszyny),
• Farenheit 451 reż. François Truffaut (słowo pisane jest zakazane, niszczy się kulturę),
• Brazil reż.Terry Gilliam (życie w państwie totalitarnym),
• Jajo węża reż. Ingmar Bergman (Berlin lat 20-tych; alkohol jako ucieczka przed rzeczywistością),
• Misja reż. Roland Joffe (świat, w którym zwycięża nierówność),
• Raport mniejszości reż. Steven Spielberg (kontrola roztoczona nad całym miastem, oskarżenia padają zanim popełni się zbrodnię),
• Miasto Boga reż. Fernando Meirelles (świat, w którym rządzi przemoc).