Motyw bezdomności - Motyw bezdomności w muzyce

Richard Wagner Der Fliegende Holländer (Latający Holender) libretto kompozytora według opowiadania Heinricha Heinego Pamiętniki Pana Sznabolewopskiego

Historia holenderskiego kapitana, który zaklinał się na piekło, że nie spocznie, dopóki nie opłynie Przylądka Burz. Zaklęcie usłyszał diabeł i skazał nieszczęśnika na wieczną tułaczkę po morzach. Anioł wyjednał dla niego ustępstwo, dzięki czemu co siedem lat może on zejść na ląd. Wówczas od klątwy może go wybawić kobieta, która z miłości poświęci mu swoje życie. Po siedmiu latach przybiwszy do brzegu, Holender śpiewa do anioła: „Czym był igraszką twą, ja, przeklęty?/ [¼] Więc pytam cię / posłańcze Boga święty”. Zwabiony bogactwem norweski kupiec Doland, zgadza się oddać mu rękę swojej córki Senty, którą od dzieciństwa fascynuje legenda i portret tułacza. Świadczy o tym jej ballada: „Lecz może jeszcze tułacz wypłynie z tych klęsk powodzi, / Jeśli pokochać na wieki go która z dziew się zgodzi!”. Poruszona spotkaniem Holendra (uderzenia kotłów) przysięga mu wierność do śmierci, śpiewając: „Znam ja kobiety nakaz święty”. Niedowierzając jej przysiędze, Holender nagle odpływa. Senta rzuca się ze skały w morze, krzycząc: „Chwal twego anioła i jego warunek! / Oto mnie widzisz wierną ci do śmierci!” Dziewczyna ginie, okręt-widmo tonie, a dusze Holendra i Senty wznoszą się do nieba (przypomnienie ballady Senty jako tematu wybawienia).

muz. Seweryn Krajewski, sł. Agnieszka Osiecka, wyk. Maryla Rodowicz Rozmowa poety z komornikiem (płyta Tribute to Agnieszka Osiecka. Łatwopalni)

Opowieść o spotkaniu poety, któremu komornik odbiera materialne podstawy bytu: „[…] ja na to w śmiech, / panowie, ech, / ja wchodzić nie zabraniam!” Podmiot liryczny sarkastycznie ocenia sytuację: „[…] ach, co za kram, / ach, co za ruch, / ach, jacy mili goście!” Ma świadomość, że choćby odebrano mu dobytek, zniszczono sprzęty i pozbawiono mieszkania, to tym, co ma najcenniejszego, jest jego talent, którego nikt nie może mu odebrać. Gdy przyjdzie śmierć, przyjmie ją gościnnie: „[¼] dam wódki gram, / i, ech – madame, / niech pani mnie przygarnie!” Żyło mu się ze zmiennym szczęściem, może je oddać, lecz tym, co po nim pozostanie, będą jego dzieła.

Inne przykłady muzyczne

• muz. Sz. Laks, sł. J. Tuwim Bezdomna (tęsknota morskiej świnki za morzem)
• muz. Sz. Laks, sł. M. Jastrun Pogrzeb (bezdomna garstka popiołu po więźniu Auschwitz)
• muz. Sz. Laks, libretto H. Lemarchand Bezdomna jaskółka według sztuki C. Aveline’a  Le Paradis des animaux  perdus (jaskółka zagubiona w raju)
• P. Perkowski Ludzie bezdomni (nędza prowadząca do bezdomności)
• R. Ashley, libretto kompozytor i Yukihiro Yoshihara Dust (bezdomni mieszkańcy parku)
•  muz. i sł. J. Page, R. Plant, J.P. Jones, J. Bonham, M. Minnie, wyk. Led Zeppelin When the Levee Breaks (Kiedy pęka tama) (płyta Led Zappelin IV) (bezdomność w wyniku powodzi)
• muz. P. Figiel, sł. J. Kondratowicz, wyk. Z. Sośnicka Jesteś blisko (płyta Zdzisława Sośnicka – 1) (bezpieczna przystań dla bezdomnego)
• muz. W. Trzciński, sł. M. Dutkiewicz, wyk. A. Rybiński Za każdą cenę (płyta Greatest Hits) (tułaczka bezdomnego)
• muz. J. Łągwa, sł. M. Wiśniewski, wyk. Ich Troje Bezdomni (płyta Intro) (prośba bezdomnego)
• muz. i wyk. KSU, sł. E. Olejarczyk Wygnani z raju (płyta Nasze słowa) (egzystencja bezdomnego)