Motyw Ikara - Motyw Ikara w muzyce

Grażyna Pstrokońska-Nawratil Ikar na wielką orkiestrę symfoniczną

Utwór, w którym kompozytorka starała się wniknąć w istotę ludzkich marzeń. Dzięki wewnętrznemu podziałowi (divisi) pierwszych i drugich skrzypiec, każdy instrument realizuje indywidualną partię. Są to naprzemiennie wznoszące się i opadające kilkunastodźwiękowe pochody, które inicjowane z pewnym opóźnieniem tworzą wielodźwiękowe, dysonansowe współbrzmienia. Pochody, którym towarzyszy narastanie dynamiki i stopniowe przyspieszanie tempa, ilustrują wznoszący się lot legendarnego Ikara. Wstrzymanie akcji muzycznej i wydłużenie najwyższych dźwięków zwieńczających te motywy można zinterpretować jako ilustrację lotu szybowego. Wybijające się na tle skrzypiec pojedyncze, urywane dźwięki ksylofonu, fortepianu i harfy oraz szybkie, powtarzane, pojedyncze dźwięki wibrafonu są zapowiedzią nieuniknionej tragedii.

muz. Mariusz Musialski, sł. Wojciech Byrski, wyk. IRA Ikar (płyta Ogień)

Opowieść Ikara o powodach wzbicia się w przestworza. Chciał zdobyć wiedzę o świecie, pokonać lęk przed codziennością, móc spokojnie zasnąć: „Żebym poczuć mógł jak się czuje Bóg”. Gdy walczył z porywami wiatru, który rozerwał jego skrzydła, na ziemi tłum oczekiwał jego upadku. Jego pragnienia są odwiecznymi pragnieniami człowieka: „Patrzeć poprzez mrok i widzieć / Dostać więcej niż dziś mam”, osiągnąć sukces, wznieść się w powietrze, zwyciężyć śmierć, „Wiecznie kochać, wiecznie żyć / Wolnym być, sobą być”.

Inne przykłady muzyczne

• muz. T. Machl, sł. Owidiusz Lot Ikara (legenda Ikara)
• B. Konowalski Ptak, Ikar, my (odwieczne marzenia człowieka)
• N.M. Kuźnik Ikar (mit o Ikarze)
• Z. Bargielski Ikar (mit o Ikarze)
• P. Mykietyn …choć doleciał Dedal… (marzenia o niemożliwym)
• Nomadi Icaro (płyta Un giorno insieme) (marzenia Ikara)
• muz. W. Hoffmann i G. Kupczyk, sł. A. Sobczak, wyk. Turbo Szalony Ikar (płyta Dorosłe dzieci) (ryzyko śmierci ceną wolności)
• muz., sł. i wyk. J. Kaczmarski Lot Ikara (płyta Mimochodem) (Ikar – symbol realizacji marzeń)
• muz. G. Turnau, sł. L.A. Moczulski Lot nasz podniebny (płyta 11:11) (podniebny lot i spadanie)
• muz., sł. i wyk. Vir Jak Ikar (płyta Nie wiem…) (lot ku słońcu)