Motyw kochanków - Motyw kochanków w muzyce

muz. Maria Szymanowska, sł. Adam Mickiewicz Świtezianka pieśń na głos i fortepian

Tekst opowiada o zakochanej parze, która co noc o tej samej porze spotyka się pod modrzewiem nad brzegiem jeziora Świteź: „Brzegami sinej Świtezi wody idą przy świetle księżyca”. Kochankowie okazują sobie czułość uprzejmymi gestami: „Ona mu z kosza daje maliny, / a on jej kwiaty do wianka […]”. Słowa refrenu odkrywają łączącą ich relację: „[…] pewnie kochankiem jest tej dziewczyny / pewnie to jego kochanka”. Zwrotka druga ujawnia, kim są kochankowie: „Młody jest strzelcem w tutejszym borze, / kim jest dziewczyna? Ja nie wiem”. Tajemnicza dziewica pojawia się i znika niepostrzeżenie: „Jak mokry jaskier wschodzi na bagnie, / jak ognik nocny przepada”. Zaniepokojony strzelec wypytuje kochankę: „Jaką przybiegłaś do mnie drożyną? / Gdzie twój dom, gdzie są rodzice?”, lecz nie otrzymuje odpowiedzi. Minęło lato, pożółkły liście, a on nadal czeka na dziewczynę „[…] na dzikich brzegach jeziora”. Falującą linię melodyczną zwrotki ozdabiają grupy szesnastek i niespokojny rytm, a wznoszący się chromatyczny motyw prowadzi do kulminacji. W powtórzeniu refrenu dominują szesnastkowe zdobienia.

muz. Ryszard Riedel i Jerzy Styczyński, sł. Kazimierz Galaś, wyk. Dżem Czerwony jak cegła (płyta Cegła)

Tekst opisuje rozterki mężczyzny, który nie doświadczył jeszcze inicjacji seksualnej: „Nie wiem jak mam to zrobić, ona zawstydza mnie”. Leżąc w ciemności obok pożądanej kobiety, zastanawia się z lękiem, co robić: „Może walnę kilka drinków, one nakręcą mnie […]”. Paląca namiętność nie pozwala mu odejść: „Nie mogę tak odejść, gdy kusi mnie grzech. /
Muszę ją mieć, muszę ją mieć”. Powraca niepewność nowicjusza: „Nie wiem jak mam to zrobić, by mężczyzną się stać […]”. W końcu decyduje się działać: „Gładzę czule jej ciało, skradam się do jej ust”. Kulminacja szczęśliwej chwili minęła niezauważenie: „Nie wiem jak to się stało, ona chyba już śpi, / Leżę obok pełen wstydu, krótki to był zryw”. Zawstydzony, lecz szczęśliwy umyka zanim ukochana się obudzi: „Może kiedyś da mi szansę, spróbować jeszcze raz [¼]”.

Inne przykłady muzyczne

• muz. W.A. Mozart, libretto E. Schikaneder, duet Papagena i Papageny z opery Die Zauberflöte (Czarodziejski flet) KV 620 (pragnienie rodzinnego szczęścia)
• muz. S. Moniuszko, sł. A. Mickiewicz Świtezianka z cyklu Śpiewnik domowy (spotkanie kochanków)
• B. Sørensen The Wings of Night (Skrzydła nocy) według Romea i Julii W. Szekspira (miłosny, nocny śpiew Julii)
• muz. S. Krajewski, sł. W. Pniewski, wyk. Czerwone Gitary Nocne całowanie (płyta Spokój serca) (nocni kochankowie)
• muz. Z. Konieczny, sł. A. Osiecka, wyk. M. Umer Oczy tej małej (płyta Pięć oceanów. Ocean granatowy) (samobójstwo porzuconej kochanki)
• muz. M. Grechuta, sł. A. Osiecka, wyk. M. Grechuta i M. Rodowicz Gaj (płyta W malinowym chruśniaku) (namiętność kochanków)