Motyw miłości romantycznej - Motyw miłości romantycznej w muzyce

muz. Richard Wagner, libretto według średniowiecznego poematu Gotfryda ze Strasburga opartego na staroceltyckiej legendzie Tristan und Isolde (Tristan i Izolda), dramat muzyczny

Utwór otwiera akord (f-h-dis1- gis1) zwany „tristanowskim”. Tristan eskortuje na okręcie irlandzką królewnę Izoldę, która ma zostać żoną starego króla Marka. Izolda jest zakochana w Tristanie, lecz on, pragnąc zachować lojalność wobec króla, pozostaje obojętny na jej uczucie. Połączyć ich może tylko śmierć. Izolda poleca zaufanej służącej Brangien sporządzić śmiertelny napój. Ta zamiast trucizny wlewa do kielicha napój miłosny. Tristan i Izolda, myśląc, że śmierć połączy ich na wieczność – wyznają sobie miłość. Okręt przybija do brzegu Kornwalii, Izolda zostaje żoną króla Marka. Pod nieobecność męża, Izolda potajemnie spotyka się z Tristanem. Duet kochanków śpiewa pragnienie miłosnej śmierci: „O, zstąp ku nam, miłości nocy, / daj zapomnieć, że to życie; / przyjmij mnie na łono swe, / z więzów świata uwolnij mnie!”. Ich związek ujawnia zazdrosny Melot, który udawał przyjaźń dla Tristana. Król (motyw dętych blaszanych) boleje nad zdradą (partia basu): „Gdzież wierność, gdy Tristan zdradził mnie?”. W pojedynku z Melotem Tristan zostaje ciężko ranny. Wierny Kurwenal – sługa Tristana, przenosi go do rodowego zamku Kareol (Bretania). Rana nie goi się, Tristan majaczy, czekając na przybycie ukochanej. Przybywa Izolda, Tristan wybiega na jej powitanie i, wypowiadając jej imię, umiera w jej ramionach. Król, dowiedziawszy się, że miłość kochanków była wynikiem czarów, doznaje ulgi: „Gdy jasne mi to, / czego przedtem nie znałem ja, / jak błogo mi, że wolnym druh mój / jest od win!”. Izolda w ekstazie umiera przy zwłokach Tristana.

muz. Mirko Vukomanović, sł. Luiza Staniec, wyk. Ewelina Flinta Żałuję (płyta Przeznaczenie)

Historia porzuconej dziewczyny, która stara się zapomnieć o ukochanym: „Zacieram ślady twoich ust, ukrywam żywy ciągle gniew / Udaję, że to już nie moja sprawa”. Zapełnia czas nieistotnymi zajęciami i błahymi myślami, aby nauczyć się żyć samodzielnie w nowej sytuacji. Wypowiada gorzkie słowa pod adresem niedawnego kochanka: „Żałuję, że cię znałam, żałuję, że kochałam, / Bo nie wart jesteś żadnej łzy, nie chciałeś wierzyć im”. Przepowiada mu samotną przyszłość, że zostanie opuszczony, tak jak odszedł od niej: „I powiem to, choć szkoda słów, że będziesz kiedyś sam / Całkiem sam i bez żadnych szans / Całkiem sam, tak jak kiedyś ja”. Dziewczyna była gotowa pójść za nim wezwana jednym choćby jego słowem, ale usłyszała, że „czas nie ten”.

Inne przykłady muzyczne

• F. Chopin Larghetto z Koncertu fortepianowego f-moll op. 21 (nieodwzajemniona miłość do kobiety)
• H. Berlioz Symfonia fantastyczna op. 14 – finał (koszmarna wizja ukochanej)
• muz. S. Moniuszko, libretto W. Wolski Halka (dziewczyna z ludu uwiedziona i porzucona przez szlachcica)
• muz. G. Bizet, libretto H. Meilhac i L. Halévy według noweli P. Mérimée Carmen (porzucony i wzgardzony przez kochankę mężczyzna)
• muz. P. Czajkowski, libretto M. Czajkowski i K.S. Szydłowski według A. Puszkina, Jewgienij Oniegin (Eugeniusz Oniegin) (nieodwzajemniona miłość kobiety)
• muz. G. Puccini, libretto G. Giocosa i L. Illice według sztuki V. Sardou Tosca (śmierć ukochanego)
• muz. G. Puccini, libretto G. Giocosa i L. Illice według sztuki D. Belasco Madame Butterfly (Japonka porzucona przez amerykańskiego żołnierza)
• muz. J. Borysewicz, sł. A. Mogielnicki, wyk. Lady Pank Kryzysowa narzeczona (płyta Lady Pank) (porzucony mężczyzna)
• muz., sł. i wyk. E. Bartosiewicz Walczyk (płyta Sen) (przeznaczenie miłości)
• muz. P. Rubik. sł. Z. Książek, wyk. M. Gasz, M. Moszczyńska, Z. Nowakowska, E. Portka, J. Radek, J. Nowicki, Insurekcja (płyta Zakochani w Krakowie) (nieodwzajemniona miłość do kobiet)