Motyw radości - Motyw radości w muzyce

Ludwig van Beethoven, sł. Friedrich Schiller Oda „Do radości” z IX Symfonii op. 125

Finał IX Symfonii rozpoczyna dialog orkiestry przypominającej motywy z poprzednich części oraz „odpowiedzi” wiolonczel i kontrabasów. Temat przewodni, podejmowany przez kolejne instrumenty, zakłócają dysonanse. Fragmenty właściwej Ody Schillera poprzedza recytatyw z własnym tekstem kompozytora, śpiewany przez baryton solo: „Przyjaciele! to nie ta pieśń; śpiewajmy radośniej, weselej!”. Orkiestra wprowadza temat przewodni, który podejmuje solista, a następnie chór z tekstem rozpoczynającym się od słów: „O radości, iskro bogów, / kwiecie elizejskich pól, / święta, na twym świętym progu / staje nasz natchniony chór […]”. Orkiestra wraz z chórem i solistami rozwija melodię chóru w rytmie marsza. W ostatnim fragmencie Ody z towarzyszeniem wiolonczel, kontrabasów i puzonów grających ten sam dźwięk (unisono), chór śpiewa: „Miliony obejmę w braterskim uścisku [¼]”, a wraz z nim w ekstatycznym uniesieniu wątek kontynuuje czworo solistów: sopran, alt, tenor i bas.

muz. Jarosław Kukulski, sł. Wojciech Jagielski i Janusz Kondratowicz, wyk. Anna Jantar Radość najpiękniejszych lat (płyta The Best of Anna Jantar 2)

Opowieść o radości przeżywanych chwil. Podmiot liryczny często podróżuje, żyje prędko i intensywnie: „I kocham, pragnę, tracę tak, / jak by się chwilą stawał rok, / jak gdyby świat wymykał mi się z rąk”. Najbardziej ceni radość najpiękniejszych lat, otwartość na nowe doświadczenia, młodość i wiarę we własne siły. Naturalny rytm życia to upływ czasu, przemijanie, lecz każdy nowy dzień jest źródłem radości: „[¼] jestem wiatrem, śpiewam wiatr, / jestem łąką, trawy źdźbłem. / Jak biały jacht, w nieznany płynę dzień”.

Inne przykłady muzyczne

muz. F. Wesołowski, sł. religijne Wesoły nam dziś dzień nastał (radość ze Zmartwychwstania)
G. Fitelberg Marsz radosny (radość wyrażona muzyką)
A. Cwojdziński Uwertura „Radosna” (radość sportowej rywalizacji)
H.M. Górecki Pieśni o radości i rytmie op. 7 (pierwotna radość rytmu)
J.W. Hawel Radosne pieśni (radość wyrażona muzyką)
A. Cwojdziński Bożonarodzeniowe radości op. 70 (radosne święta)
muz. A. Skorupka, sł. J. Korczakowski, wyk. A. Jantar Tak wiele jest radości (płyta Za każdy uśmiech) (radość codzienności)
muz. G. Stróżniak, sł. J. Skubikowski, wyk. Lombard Spóźniona radość (płyta Live) (gorycz spóźnionej radości)
muz. i sł. J. Sienkiewicz, wyk. Elektryczne Gitary Radość (płyta Wielka radość) (siła radości)
muz. R. Thomas, sł. A. Rojek, wyk. Myslovitz Cisza i wiatr (ścieżka dźwiękowa z filmu Rodzinka Robinsonów) (radość życia)