Motyw teatru - Motyw teatru w muzyce

Zygmunt Krauze Gloves Music na fortepian

Utwór przeznaczony zarówno do słuchania, jak i do oglądania, opowiadający historię starego pianisty. Teatralnym gestem jest włożenie przez pianistę rękawiczek, w których wykonuje glissanda oraz inne ruchy na klawiaturze i poza nią. Pomimo świadomości, że nie jest już w stanie wykonywać swojego zawodu, muzyk ponawia próby, nie poddaje się. Jego wysiłki kończą się niepowodzeniem. Pokonany przez własną słabość zdejmuje rękawiczki, zostawia je na fortepianie i schodzi ze sceny. Gest ten jest niekiedy odczytywany jako komiczny, lecz w rzeczywistości jest to smutny obraz zakończenia kariery wirtuoza.

muz. Jerzy Satanowski, sł. Edward Stachura, wyk. Po Drodze Życie to nie teatr (płyta Ballady Edwarda Stachury śpiewa Marek Gałązka)

Historia zranionego, wrażliwego na rzeczywistość mężczyzny i konformistycznie nastawionej kobiety. Kobieta traktuje życie jak rolę w teatrze: „Życie to jest teatr [¼]; / Maski coraz inne, coraz mylne się nakłada; / Wszystko to zabawa, wszystko to jest jedna gra”. Mężczyzna życie traktuje serio: „Życie to nie teatr, ja ci na to odpowiadam; / Życie to nie tylko kolorowa maskarada”. Dostrzega w życiu piękno, emocje i niepowtarzalność, „[¼]Wszystko przy nim blednie, blednie nawet sama śmierć”. Zarzuca ukochanej skrywanie uczuć i ustawiczną grę prowadzącą do duchowego kalectwa. Krytykuje spotkanych na bankiecie artystów: „Gości będzie dużo, nieodstępna tyraliera; [¼] Wpadnę tam na chwilę, zanim spuchnie atmosfera”. Wyżej ceni twórczość i własne towarzystwo. Podsumowuje swój związek stwierdzeniem: „Ty i ja – teatry to są dwa. / Ty i ja!”

Inne przykłady muzyczne

• A. Hundziak Cyrk (fortepianowe impresje na temat cyrku)
• muz. P. Maxwell Davies, sł. R. Stow Miss Donnithorne’s Maggot (muzyczno-teatralna historia porzuconej panny młodej)
• Younghi Pagh-Paan Ta-Ryong II (utwór nawiązujący do koreańskiej tradycji teatralno-muzycznej, skupiającej muzykę, śpiew, taniec w maskach, teatr, popisy linoskoczków i akrobatów)
• muz. J.K. Pawluśkiewicz, sł. i wyk. M. Grechuta Tango Anawa (płyta Ocalić od zapomnienia) (czar teatru)
• muz. i wyk. G. Turnau, sł. J. Kulmowa Księżyc w misce (płyta Księżyc w misce) (zabawa w teatr)
• muz. J. Satanowski, sł. M. Czapińska, wyk. E. Geppert Największy teatr świata (płyta Śpiewam życie) (świat teatrem życia)