Motyw wojny - Motyw wojny w muzyce

Krzysztof Penderecki Tren „Ofiarom Hiroszimy”

Dzieło muzyki absolutnej, czyli nieprzedstawiające żadnej treści literackiej lub plastycznej w sensie dosłownym. Utwór na 52 instrumenty smyczkowe o wstrząsającej ekspresji, poświęcony został ofiarom wybuchu pierwszej bomby atomowej. Pierwotny tytuł (8’37’’) określał czas jego trwania. Po naradzie z dyrygentem Janem Krenzem kompozytor dokonał zmiany tytułu, który stał się jednocześnie dedykacją nadającą dziełu wydźwięk antywojenny. Zastosowane w Trenie nietypowe efekty brzmieniowe, jak glissandowe klastery, uderzanie w górną płytę instrumentu żabką lub palcami, wydobywanie dźwięków za podstawkiem lub na strunniku, glissanda naśladujące dźwięk syreny alarmowej i ćwierćtonowe vibrato służą budowaniu przejmującego nastroju.

muz.Wojtek Pilichowski sł. i wyk. Kazik Staszewski Tak się robi historię (płyta Marek Surzyn „Miks”)
Tekst krytykuje ambicje polityków, które prowadzą do wojny. Mały, brudny polityk marzy o małej wojnie. Wielki i sławny marzy o chwale własnych czynów i szuka sojuszników w większej wojnie. Obaj chcą tworzyć historię: „Tak się robi historię!” Dwie armie przygotowane do wojny stoją naprzeciwko siebie. Cztery miliardy żołnierzy walczy w imię ambicji polityków, a zwycięzcy zostaną hojnie nagrodzeni przez cesarza. Krajobraz powojenny to ruiny miast, jeńcy pędzeni z pętlą na szyi i płonące w imię Chrystusa ołtarze. Pokój nie trwa długo. Władzę przejmują inni politycy z ambicjami wpływania na losy historii. Wybucha kolejna wojna, ludzie wierzący zadają sobie pytanie, czy powinni brać udział w wojnie. Pragnienie triumfu jednej religii nad inną ukazuje bezsens wojny religijnej: „Bóg zwycięzców nagrodzi rajem / Teraz walczyć nawzajem!”

Inne przykłady muzyczne

muz. S. Moniuszko, sł. J. Czeczot Wyjazd na wojnę z cyklu Śpiewnik domowy (pożegnanie żołnierza)
muz. i sł. anonim Jak to na wojence ładnie (śmierć ułana)
muz. i sł. anonim Wojenka (żołnierski trud)
muz. B. Britten według Wilfreda Owena War Requiem op. 66 (msza żałobna poświęcona ofiarom I wojny światowej)
muz. i sł. anonim Dnia pierwszego września (okupacja hitlerowska w Polsce)
muz. S. Krajewski, sł. A. Osiecka, wyk. M. Rodowicz Na czas wojny (płyta Żyj mój świecie) (czarne dni wojny)
IRA Wojna (płyta Znamię) (obawa przed wojną)
Szwagierkolaska Niech żyje wojna (płyta Luksus) (śmierć jako konsekwencja wojny)
muz. J. Borysewicz, sł. Z. Hołdys, wyk. Lady Pank Mała wojna (płyta Mała wojna akustycznie) (wołanie anioła śmierci)
muz. P. Nazimek, sł. Z. Staszczyk, wyk. T. Love Mr. President (płyta I hate rock'n'roll) (zakłamanie polityków)