Platon

Platon urodził się w 427 r. p.n.e. w Atenach. Wychowywał się w znanej i wpływowej rodzinie. Otrzymał bardzo staranne wychowanie. Naprawdę miał na imię Arystoteles, a przydomek „Platona”, z powodu jego szerokich barów, nadał mu nauczyciel gimnastyki. Platon brał udział w różnych igrzyskach i odnosił w nich zwycięstwa. Pobierał nauki w zakresie poezji, malarstwa i muzyki. Studia naukowe rozpoczął wcześnie. Mistrzami na tym polu byli dla niego Kratyl, heraklitejkczyk, i popularny naówczas ze swych pism Anaksagoras. Największy wpływ na kierunek jego kształcenia wywarł jednak Sokrates, pod okiem którego przebywał osiem lat. Lata spędzone przy boku nauczyciela miały decydujący wpływ na kształtowanie się poglądów Platona, wpłynęły na wzrost jego świadomości oraz kultury logicznej i etycznej. Spotykał się z takimi uczniami Sokratesa, jak: Antystenes, Arystyp i Euklides. Po śmierci Sofoklesa, w wieku 28 lat, opuścił Ateny i rozpoczął wędrówki po Europie. Był podobno m.in. w Egipcie i we Włoszech. Głosił też swoje poglądy w Syrakuzach, w najbogatszym państwie greckim, ale został stamtąd wydalony przez władcę Dionizjosa Starszego. Po jego śmierci był krótko doradcą nowego władcy, Diona. Jego podróże trwały 12 lat. Wrócił jako dojrzały mężczyzna do Aten i w gaju Akademosa założył szkołę. Zajął się na dobre pracą nauczycielską i pisarską. Był przekonany, i tę wiedzę krzewił wśród uczniów, iż polityka „natchniona” przez filozofię może ukształtować świat wedle idei dobra. Nigdy nie założył rodziny, bo całkowicie poświęcił się misji nauczania, ciągle rozwijał i doskonalił swoje poglądy. Przed śmiercią poprawił napisaną przed dziesiątkami lat I księgę Państwa. Platon był przeciwnikiem państwa o systemie demokratycznym, ponieważ uważał, że każda demokracja w końcu i tak prowadzi do anarchii. Jest twórcą teorii idei o istocie bytu, zwanej jaskinią platońską. Wszystkie pisma Platona przechowały się w całości. Kompletny zbiór obejmujący 35 dialogów i grupę listów (razem 36 dzieł) przekazał Trasyllos, Grek żyjący w Rzymie za czasów Tyberiusza. Trasyllos podzielił wszystkie dzieła Platona na wzór tragedii, na dziewięć tetralogii. Dialogi nie stanowią cyklu, ale podzielono je według okresu ich powstania. We wczesnym okresie powstały dialogi zwane sokratycznymi. Z okresu średniego pochodzą dialogi konstrukcyjne, z późnego, dialogi nazwane dialektycznymi.

Tytuły dialogów brane są zazwyczaj od imienia jednego z rozmówców.

Największe dzieła Platona:

• Państwo – wielkie dzieło w dziesięciu księgach o idealnym państwie; zawiera też poglądy Platona we wszystkich kwestiach dla niego istotnych
• Obrona Sokratesa – dialog o odwadze
• Charmides – dialog o roztropności
• Eutryfon – dialog o pobożności
• Protagoras – dialog o cnocie
• Gorgiasz – dialog o retoryce; zawiera też krytykę egoizmu i hedonizmu
• Kratyl – dialog dotyczący języka, będący zarazem krytyką heraklityzmu i nominalizmu
• Menon – dialog o możności uczenia się cnoty
• Fajdros – alegoryczny opis stosunku duszy do idei
• Fedon – rozważania o nieśmiertelności duszy
• Uczta – dialog o miłości
• Teajtet – dialog o możliwości poznania rzeczywistości
• Sofista – dialog o bycie, o egzystencji ludzkiej
• Fileb – o dobrach, a szczególnie o stosunku rozkoszy i mądrości
• Timaios – dotyczący filozofii przyrody w formie opisu stworzenia świata
• Prawa – powtórzony wykład dotyczący teorii idealnego państwa

Platon zmarł w 347 r. p. n. e. w Atenach.