Ryszard Kapuściński

Ryszard Kapuściński - urodzony 4 marca 1932 roku w Pińsku na Polesiu, zmarł 23 stycznia 2007 w Warszawie. Był wybitnym polskim reportażystą, dziennikarzem, publicystą, eseistą, poetą i fotografem. Debiutował jako poeta w wieku 17 lat w tygodniku „Dziś i Jutro”. W 1950 zdał maturę, a w roku 1956 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego i rozpoczął pracę w redakcji „Sztandaru Młodych”. Jeszcze w tym samym roku odbył swą pierwszą podróż zagraniczną do Indii. Odszedł z gazety w 1958 roku, ponieważ odwołano redakcję za poparcie dla krytycznego wobec władzy tygodnika „Po Prostu”. Rozpoczął pracę w „Polityce”. Od 1962 pracował dla Polskiej Agencji Prasowej i był stałym korespondentem zagranicznym w Afryce, Ameryce Łacińskiej i Azji. Dokumentował upadek cesarstwa w Etiopii i Iranie. Od 1974 roku pracował w tygodniku „Kultura”. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 2005 roku był powszechnie wymieniany jako jeden z najściślejszego grona faworytów do uzyskania Nagrody Nobla z dziedziny literatury. Był także doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nagrody i odznaczenia:

• 1956 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1959 – Nagroda im. Juliana Brauna
• 1967 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
• 1975 – Nagroda im. Bolesława Prusa, Nagroda „Miesięcznika Literackiego” i „Nowych Książek”
• 1978 – Nagroda „Kultury”, uznanie Cesarza za trzecią książkę 40-lecia przez „Politykę”
• 1983 – Cesarz książką roku wg „The Sunday Times”
• 1990 – Nagroda Polskiego Pen Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego
• 1995 – Nagroda Polskiego Pen Clubu im. Jana Parandowskiego
• 1997 – Nagroda miesięcznika „Odra”, Nagroda Instytutu J. Piłsudskiego w dziedzinie literatury im. Josepha Conrada
• 1999 – Statuetka Ikara za książkę Heban, tytuł Dziennikarza Wieku przyznany przez 50 najlepszych polskich dziennikarzy
• 2002 – Nagroda Miesięcznika i Wydawnictwa Znak im. księdza Józefa Tischnera, tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Sofijskiego
• 2004 – Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta
• 2005 – Nagroda miesięcznika „Nowe Książki”, Nagroda literacka im. Elsy Morante w kategorii „Kultura Europy” za Podróże z Herodotem, Nagroda literacka Nike czytelników za Podróże z Herodotem , złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Barcelońskiego.

Twórczość:

Busz po polsku, Czarne gwiazdy, Kirgiz schodzi z konia, Gdyby cała Afryka, Chrystus z karabinem na ramieniu, Wojna futbolowa, Cesarz, Szachinszach, Notes (tom wierszy), Lapidarium, Lapidarium II, III, IV, V, VI, Imperium, Heban, Autoportret reportera, Podróże z Herodotem, Prawa natury (tom wierszy), Ten Inny, Rwący nurt historii. Zapiski o XX i XXI wieku.

Cechy pisarstwa Kapuścińskiego:

• jest to proza reportażowa, Kapuściński był więc świadkiem opisywanych wydarzeń, a najwięcej miejsca poświęca autor Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej,
• jest to proza skłaniająca do refleksji, ponieważ autor opowiadane wydarzenia osadza w historii, kulturze, filozofii, itd;
• często mówi się o tym, iż teksty Kapuścińskiego cechuje trafna analiza faktów i obiektywizm;
• książki Kapuścińskiego pisane są jasnym i prostym, ale skłaniającym do myślenia, językiem,
• kreśli portrety psychologiczne postaci,
• konsekwentnie prowadzi narrację,
• interpretuje świat,
• z wydarzeń wyciąga wnioski, ujmując je w bogatą metaforę,
• refleksja filozoficzna czasem prowadzi do ukrytego dydaktyzmu.