Motyw antyutopii - Słowniczek pojęć

Antyutopia – utopia negatywna, ukazująca zazwyczaj w formie powieściowej społeczeństwo przyszłości, nad którym rządy sprawuje dyktatorska władza, organizująca wszystkie sfery życia obywateli i tępiąca wszelkie przejawy indywidualizmu. Powstała jako reakcja na utopijne wizje świata, zakładające nadejście idealnej przeszłości. Jako odrębny gatunek ukształtowała się w XX wieku w odpowiedzi na rozwój totalitaryzmów.

Utopia – ( gr. ou- nic, topos- miejsce, miejsce, którego nie ma), gatunek literacki ukształtowany w XVI wieku. Nazwa pochodzi od tytułu dzieła Tomasza Morusa Utopia. Utwory realizujące założenia tego gatunku ukazują idealistyczne systemy polityczne. Utopia jest wyrazem wiary, że mogą istnieć lepsze światy niż ten, w którym żyjemy, a ludzkość zmierza ku lepszemu. Wyrasta z przekonania, że istnieje możliwość naprawienia świata. W literaturze często realizuje się w postaci państwa bez nierówności społecznych, gdzieś na jakiejś odległej, nie odkrytej wyspie.

Totalitaryzm – ( od łac. totalis- całkowity), ustrój totalitarny, system organizacji państwa, polegający na ingerencji władz we wszystkie dziedziny życia kulturalnego, społecznego i prywatnego obywateli, sprawujący wszechwładną i wszechobecną kontrolę nad ludnością oraz brutalnie eliminujący wszelkie przejawy buntu, wymierzony przeciw jednostce. Mianem totalitaryzmu określa się rządy w faszystowskich Niemczech oraz okres stalinizmu w Związku Radzieckim, obecnie panuje w Chinach i na Kubie.

Demagogia – składanie obietnic bez pokrycia, ale za to schlebiających oczekiwaniom słuchaczy, jest to także sposób wpływania na opinię, zyskiwania sobie zwolenników, wyborców. To także wysuwanie w imieniu mas żądań niemożliwych do spełnienia, ale odpowiadających ich pragnieniom, po to by zyskać sprzymierzeńców. Demagogia to także sposób mówienia, przekonywania w dyskusji, polegający na świadomym używaniu argumentów nieprawdziwych, których jednak fałszywość jest trudna do stwierdzenia, towarzyszy temu posługiwanie się słowami wieloznacznymi i niejasnymi.

Populizm – odwoływanie się w działalności publicznej (najczęściej politycznej) do sądów i przekonań narodu, ogółu, społeczeństwa – takich, jakie one są albo jakie się zakłada, że są. Jest to także promowanie idei i programów, które są łatwo przyswajalne, proste i mogą zyskać duże poparcie bez względu na to, czy są możliwe do realizacji