Wisława Szymborska

Wisława Szymborska urodziła się 2 marca 1923 roku w Bnin-Prowent (obecnie Kórnik) k. Poznania, w rodzinie Wincentego i Anny z d. Rottermund. W 1926 roku rodzina przeprowadziła się do Torunia, a w 1931 do Krakowa. W chwili wybuchu II wojny światowej Szymborska miała 17 lat. Maturę zdobyła w czasie okupacji, na tajnych kompletach W roku 1943 podjęła pracę na kolei w charakterze urzędniczki. W ten sposób uniknęła wywózki na roboty do Niemiec. W latach 1945-1948 studiowała filologię polską i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pod koniec lat 40. XX w. próbowała wydać pierwszy tomik poezji, ale ponieważ nie spełniał on wymagań socrealizmu, został odrzucony. Być może to zadecydowało, że w tomiku Dlatego żyjemy wydanym w 1952 roku znalazły się takie wiersze, jak: Lenin, Na powitanie socjalistycznego miasta, Robotnik nasz mówi o imperialistach, Młodzież budująca Nową Hutę, które były już zgodne z wymogami poetyki stalinowskiej. Zadebiutowała wierszem Szukam słowa wydrukowanym na łamach „Dziennika Polskiego” w 1954 roku. Jednak takim prawdziwym debiutem było wydanie w 1957 roku zbiorku Wołanie do Yeti, wolnego całkowicie od nacisków politycznych. W tym samym roku wyjechała do Paryża na stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Od 1952 do 1981 roku była członkiem zespołu redakcyjnego „Życia Literackiego”, w którym prowadziła dział poetycki i stałą rubrykę felietonów zatytułowanych Lektury nadobowiązkowe, które w wydaniu książkowym ukazały się w latach: 1973, 1981 i 1997.

Szymborska jest laureatką wielu nagród, m.in. nagrody Miasta Krakowa (1954); nagrody II st. Ministerstwa Kultury i Sztuki (1962); nagrody im. Zygmunta Kallenbacha (1990); nagrody im. Herdera (1995); niemieckiej nagrody im. Goethego; nagrody Pen Clubu (1996).

W roku 1995 przyznano jej honorowy tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W roku 1996 otrzymała za całokształt twórczości literacką Nagrodę Nobla.

Komisja Noblowska doceniła kunszt artystyczny poetki, jej poezję o kameralnym, wyciszonym charakterze, wolną od gwałtownych emocji. Wisława Szymborska wydała tylko kilkanaście zbiorów, ale każdy z nich był zawsze dużym wydarzeniem literackim. Wiersze poetki charakteryzuje głęboka, filozoficzna zaduma nad światem, człowiekiem, naturą ludzką. Szymborska dokonała też wielu znakomitych przekładów poezji francuskiej.

Wisława Szymborska jest też utalentowaną plastyczką i ma na swoim koncie ilustracje do kilku książek. Tworzy także humorystyczne kolaże, którymi obdarowuje swoich przyjaciół. Od lat kolekcjonuje stare pocztówki.

Ważniejsze zbiory poetyckie z dorobku poetki:

• Pytania zadawane sobie (1954): wiersze dotyczące bytu i przemijania, przyjaźni, miłości, śmierci
• Wołanie do Yeti (1957): utwory świadczące o relatywnym widzeniu świata przez poetkę; zaprawione dowcipem, grą słów, kunsztowną metaforą, skrótem poetyckim
• Sól (1962): zainteresowanie problematyką natury i kultury oraz ich roli w życiu człowieka
• Sto pociech (1967): wiersze demaskujące mity i rzeczy powszechnie uważane za osobliwości we współczesnym świecie
• Wszelki wypadek (1972): utwory podejmujące problematykę przypadkowości życia ludzkiego, samotności i braku więzi międzyludzkich

Inne ważne tytuły tomików podejmujące zadumę nad światem i jego przemijalnością:

• Tarsjusz i inne wiersze (1976)
• Wielka liczba (1976)
• Ludzie na moście (1986)
• Koniec i początek (1996)

Wisława Szymborska żyje i tworzy w Krakowie.