Kompetencje prezydenta

Kompetencje prezydenckie można rozpatrywać w różnych sferach. Oto najważniejsze z nich:

Kompetencje w stosunku do Rady Ministrów

• powoływanie rządu
• desygnowanie premiera
• przyjmowanie dymisji Rady Ministrów
• odwołanie ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności
• zwoływanie Rady Gabinetowej (obrady Rady Ministrów pod przewodnictwem prezydenta; powoływana w sprawach szczególnej wagi)

Kompetencje w stosunku do parlamentu

• zarządza wybory parlamentarne
• zwołuje pierwsze posiedzenie nowego Sejmu
• posiada inicjatywę ustawodawczą
• posiada prawo weta zawieszającego w stosunku do projektów ustaw
• podpisuje ustawy
• zarządza ogłoszenie ich w Dzienniku Ustaw RP
• posiada prawo rozwiązania parlamentu (w sytuacjach określonych przez konstytucję)

Kompetencje w stosunku do władzy sądowniczej

• powołuje sędziów
• powołuje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
• powołuje Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego
• powołuje Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego

Kompetencje w zakresie spraw zagranicznych

• reprezentuje państwo na arenie międzynarodowej (razem z premierem i ministrem spraw zagranicznych)
• ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
• mianuje i odwołuje ambasadorów Polski

Kompetencje w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi kraju oraz państwowej obronności

• jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych
• za pośrednictwem ministra obrony narodowej, sprawuje w czasie pokoju zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi
• mianuje szefa Sztabu Generalnego oraz dowódców Sił Zbrojnych
• na czas wojny mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych
• nadaje stopnie wojskowe
• w razie zagrożenia państwa zarządza powszechną bądź częściową mobilizację oraz użycie sił zbrojnych do obrony kraju
• posiada organ doradczy do spraw bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, którym jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego

Tradycyjne uprawnienia prezydenta

• nadawanie obywatelstwa
• nadawanie orderów i odznaczeń
• prawo łaski
• nadawanie tytułów naukowych