Kryzysy i konflikty w Afryce po II wojnie światowej
Wojna domowa w Rwandzie – strony to plemiona Tutsi i Hutu. Po II Wojnie Światowej Rwanda uzyskała status terytorium powierniczego ONZ. W latach 50. pod wpływem Belgii i ONZ zaczęły powstawać pierwsze organizacje polityczne skupiające ludność murzyńską, reprezentujące zarówno plemiona Tutsi, jak i Hutu. Jednak władze belgijskie podsycały konflikty pomiędzy nimi, co doprowadziło w 1959 roku do wybuchu wojny domowej, w wyniku której Tutsi stracili swoją pozycję, a władzę przejęło plemię Hutu. W efekcie państwo rozpadało się na dwa różne kraje Burundi i Ruandę. Do wojny domowej w Ruandzie doszło również w 1990 roku. Siłom rządowym pomagały oddziały belgijskie, francuskie i kongijskie. Dzięki mediacji ONZ w 1993 roku strony podpisały porozumienie pokojowe. Jednak kiedy w 1994 roku w katastrofie lotniczej zginął prezydent Ruandy Habyariman, wybuchł kolejny konflikt wewnętrzny. O zamach gwardia prezydencka obwiniała plemię Tutsi, co było przyczyną ludobójstwa, dokonanego na członkach tego plemienia. Liczbę ofiar szacuje się na 800 tys. Po przejęciu władzy przez Tutsi, ponad 1,5 mln mieszkańców Hutu uciekło do Konga.
Powstanie Mau - Mau – strony: kenijska organizacja plemienna Mau – Mau kontra brytyjskie siły kolonialne. Konflikt trwał od 1952 do1959 roku. Powodem wojny były tendencje niepodległościowe w Kenii. Powstanie przygotowała konspiracyjna organizacja Mau – Mau. Działania zbrojne rozpoczynają się jesienią 1952 roku. Efektem powstania było przyznanie Kenii w 1963 roku pełnej niepodległości.
Wojna wyzwoleńcza w Algierii – strony: ruch niepodległościowy w Algierii kontra siły zbrojne Francji i skrajnie prawicowa organizacja o charakterze terrorystycznym OAS. Powodem były dążenia niepodległościowe w Algierii, których przejawem było zorganizowanie antyfrancuskiego powstania zbrojnego w 1 listopada 1954 roku. Zwłaszcza krwawe represje wśród ludności cywilnej nadały temu konfliktowi określenie „brudna wojna”. Negocjacje algiersko-francuskie zakończyły się podpisaniem układu w Evian – les – Bains 18 marca 1962 roku. Z postanowieniami umowy francusko – algierskiej nie godzili się osadnicy francuscy, którzy utworzyli rok wcześniej, w 1961, Organizację Tajnej Armii OAS, która prowadziła działalność terrorystyczną. Ostatecznie w 1962 roku została proklamowana niepodległość Algierii.
Kryzys sueski – strony: wojska francuskie, brytyjskie i izraelskie walczące z siłami zbrojnymi Egiptu. Konflikt trwał od lipca do grudnia 1956 roku. Powodem konfliktu była decyzja prezydenta Egiptu Gamala Abdel Nasera, który w 1956 roku ogłosił nacjonalizację Kanału Sueskiego. Odpowiedzią był atak sił powietrzno desantowych Anglii i Francji. Do konfliktu przyłączył się również Izrael zajmując Półwysep Synaj. Dalsza akcja zbrojna powstrzymana zostaje na skutek przeciwdziałania USA i ZSRR na forum ONZ. Ostatecznie Anglia i Francja musiały wycofać swoje wojska z rejonu Kanału Sueskiego.
Wojna domowa w Kongo – strony: lewicowe grupy Lumumby kontra prawicowe oddziały M. Czombe wspierane przez kraje europejskie. Konflikt trwał od 1960 do 1965 roku. Po tym jak Belgia zdecydowała się nadać Kongu niepodległość doszło do konfliktów wewnętrznych, których powodem było nieprzygotowanie miejscowej ludności do zaistniałych warunków – podziały etniczne, brak wykształconych kadr administracyjnych itp. Wszystko to doprowadza do wybuchu wojny domowej miedzy lewicowym ugrupowaniem na czele, którego stał P. Lumumba, chcący jedności centralizacji kraju, a prawicą na czele której stał gen. M. Czombe. Konflikt kończy się w 1965 roku ostatecznym przejęciem władzy przez gen Mobutu Sese Seko, który wprowadza dyktaturę. Dyktator był jednym z najbardziej prozachodnich polityków afrykańskich.
Wojna domowa w Nigerii – stronami konfliktu były wojska rządowe Nigerii, walczące z secesjonistami z plemienia Ibo. Konflikt trwał od 1967 do 1970 roku. Powodem były konflikty etniczne, które targały Nigerią od 1960 roku, czyli już od początku jej niepodległości. Niestabilność polityczna doprowadziła do walk między plemionami Hausa i Ibo, co w konsekwencji doprowadziło do oderwania (secesji) prowincji Biafra. Doszło wówczas do walk z użyciem wojsk rządowych, stłumienia rebelii i przyłączenia z powrotem zbuntowanej prowincji. Skutkiem były też represje. Wiele osób zabito lub aresztowano.
Wojskowy zamach stanu Muammara al-Kadafiego w Libii – strony: prawicowe siły wierne królowi Idrysowi I i wojskowe ugrupowania konspiracyjne o lewicowych przekonaniach. Powodem było niezadowolenie z konserwatywnych rządów króla Idrysa I, które doprowadziło do zamachu stanu w 1969 i proklamowania republiki. Na jej czele stanął pułkownik Muammar a-Kadafi. Libia zerwała wtedy również związki z państwami zachodniej Europy. Kraj ten także po dzień dzisiejszy oskarżany jest o udzielanie wsparcia terrorystom arabskim.
Wojna domowa w Angoli – strony: ugrupowania polityczne i wojskowe i MPLA, FNLA, UNITA. Wojna trwała od 1975 do 1991 r. W Angoli, która była kolonią portugalską, od początku lat pięćdziesiątych zaczynają powstawać organizacje, których celem była walka o niepodległość kraju. Do nich należał Narodowy Front Wyzwolenia Angoli (FNLA), oraz Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli (MPLA). W latach sześćdziesiątych obie organizacje podejmowały działania o charakterze partyzanckim. W 1966 roku doszło do rozłamu w FNLA i powstał odłam o nazwie Narodowy Związek na rzecz Całkowitej Niepodległości Angoli (UNITA). Po upadku rządów autorytarnych w Portugalii (rewolucja goździków 1974 rok), kraj ten zdecydował się zrezygnować z posiadanych kolonii. Ale był to dopiero początek kryzysu. Jesienią 1975 roku na skutek pomocy krajów socjalistycznych ZSRR i Kuby zwyciężyła MPLA i proklamowano powstanie Angoli, jako kraju o ustroju socjalistycznym. Nie zakończyło to wojny domowej, która trwała aż1991 roku.