Kryzysy i konflikty w Ameryce Północnej i Południowej po II wojnie światowej

Wojskowy zamach stanu w Argentynie - Jego efektem było obalenie J. Perona, przez argentyńskie środowiska konserwatywno-prawicowe, których przeciwnikiem była lewicowo-populistyczna grupa wojskowych. Do zamachu doszło w 1955 roku, kiedy to władzę obejmują wojskowi. Jednak po latach dyktatury, w 1973 Perona ponownie wybrano na prezydenta Argentyny.

Rewolucja kubańska - Strony w konflikcie to wojska rządowe Batisty, których przeciwnikiem były skrajnie lewicowe kubańskie ugrupowania zbrojne. Powodem był bunt przeciwko dyktaturze Batisty, w konsekwencji doszło do obalenia dyktatury i przejęcia władzy przez Fidela Castro. Rewolucja trwała od 1956 do 1959 roku.

Inwazja w Zatoce Świń – pierwszy kryzys karaibski; strony to antykomunistyczne siły emigrantów kubańskich z USA szkolonych przez CIA, które walczyły z siłami rewolucyjnymi na Kubie. W dniach 17 – 19 kwietnia 1961 roku miała miejsce nieudana próba przejęcia władzy na Kubie. Wojska interwencyjne pomimo początkowych sukcesów ostatecznie zostają pokonane przez wojska wierne Fidelowi Castro.

Kubański kryzys rakietowy (drugi kryzys karaibski, kryzys październikowy). Strony to USA kontra Kuba i ZSRR. W październiku 1962 roku, Amerykańskie samoloty szpiegowskie wykryły na Kubie wyrzutnie rakiet średniego zasięgu. Aby uniemożliwić zamontowanie rakiet na wyrzutniach, Amerykanie wprowadzają blokadę morską Kuby. Żądają również od ZSRR zdemontowania tych wyrzutni. Po długich i nerwowych rozmowach przywódców USA i ZSRR – Rosjanie zgodzili się zdemontować instalacje rakietowe i wycofać swoich „doradców wojskowych” z Kuby, w zamian Amerykanie obiecali nie instalować wyrzutni rakietowych w Turcji.

Interwencja wojsk miedzyamerykańskich na Dominikanie – strony konfliktu to prawica i lewica dominikańska, a także interwencyjne oddziały wojsk krajów Ameryki. Do interwencji doszło w kwietniu 1965 roku. Powodem była sytuacja wewnętrzna na Dominikanie po 1963 roku, kiedy w wyniku zamachu stanu władzę objęła grupa prawicowych wojskowych. Powodowało to opór społeczeństwa Dominikany i doprowadziło do wojny domowej. Kres tej wojnie położyła interwencja wojsk amerykańskich głównie USA. Po interwencji doszło do przeprowadzenia wyborów i uspokojenia sytuacji.

Wojna futbolowa trwała od 13 – 18 lipca 1969 roku między Salwadorem a Hondurasem. Formalnie powodem były rozgrywki w ramach eliminacji do piłkarskich mistrzostwa świata. Jednak faktycznym powodem było masowe osadnictwo salwadorskich chłopów na terenie Hondurasu. Konflikt zakończono po interwencji organizacji międzynarodowych. Jednak liczne incydenty graniczne trwały jeszcze do 1980 roku. Konflikt spowolnił procesy integracyjne w Ameryce Południowej.

Zamach stanu gen. A. Pinocheta Ugarte w 1973 roku, strony to chilijska lewica i chilijska prawica. W 1970 roku w wyborach prezydenckich zwyciężył Salvadore Allende, który rozpoczął reformy wzorowane na państwach socjalistycznych. Była to przede wszystkim nacjonalizacja banków, reforma rolna, co doprowadziło kraj do zapaści ekonomicznej. Efektem był zamach stanu zorganizowany przez gen. Augusto Pinocheta, który przejął władzę i wprowadził w Chile dyktaturę, która trwała do 1989 roku, kiedy to przeprowadzono wolne wybory prezydenckie.

Sandinowski zamach stanu w Nikaragui – strony to nikaraguańscy komuniści - prawicowa wojskowa dyktatura. W 1979 roku doszło do powstania w Nikaragui, czego efektem było obalenie prawicowej dyktatury, utworzenie lewicowego Tymczasowego Rządu Odnowy Narodowej, a także zawarto umowy z Kubą i ZSRR.

Wojna o Falklandy (Malwiny) – stronami konfliktu są Argentyna i Wielka Brytania w 1982 roku. Powodem był spór o wyspy Falklandy/Malwiny. Argentyna postanowiła zbrojnie przyłączyć je do swojego terytorium i wysadziła desant w kwietniu 1982 roku. W odpowiedzi premier Wielkiej Brytanii Margaret Thather, wysłała w rejon wysp brytyjską flotę interwencyjną. Ostatecznie zwyciężyli Anglicy, ale spór o wyspy trwa po dzień dzisiejszy.

Interwencja wojsk USA w Grenadzie – stronami były radykalne oddziały lewicowe i siły zbrojne USA. Interwencja miała miejsce w październiku 1983 roku. Doszło wtedy do krwawego zamachu stanu na Grenadzie zorganizowanego przez lewicowe oddziały zbrojne, które zapowiedziały ścisłą współpracę z krajami socjalistycznymi, głównie z Kubą. Radykalizm działań komunistów był pretekstem do interwencji oddziałów USA. Powołane pod nadzorem Amerykanów nowe władze przywróciły porządek na wyspie.

Obalenie dyktatury Duvalierów na Haiti – strony to siły rządowe i lewicowa opozycja. Powodem było wystąpienie społeczeństwa Haiti przeciwko krwawej dyktaturze Duvaliera. W 1986 roku doszło do rewolucji i obalenia dyktatora.

Interwencja wojsk USA w Panamie. Do interwencji doszło w 1989 roku, powodem był Kanał Panamski, a w zasadzie kontrola nad tym niezwykle ważnym ze względów strategicznych regionem. W 1903 roku wyłączność na kontrolę nad kanałem uzyskały Stany Zjednoczone. W 1977 roku USA przekazały ją Panamie ale nie uspokoiło to sytuacji w tym kraju. W 1983 doszło do zamachu stanu i przejęcia władzy przez gen. Manuela Noriegę. Nieudolne rządy dyktatora, kryzys gospodarczy, napięcia społeczne, a przede wszystkim oskarżenia o handel narkotykami doprowadziły do interwencji zbrojnej USA w Panamie. Interwencja zakończyła się obaleniem dyktatora.

Bunt Chiapas (powstanie zapatystów) – strony to siły rządowe Meksyku, które wystąpiły przeciw bezrolnym rolnikom (Indianie) i ich zwolennikom. Powstanie miało miejsce w latach 1994 – 1995. Powodem był bunt bezrolnych Indian, potomków Majów, zamieszkałych w prowincji Chiapas. Na czele protestu stała Armia Wyzwolenia Narodowego im. Zapaty (bohater narodowy Meksyku). Domagali się oni przestrzegania ich praw, a także zgłaszali postulat demokratyzacji życia politycznego w Meksyku. Pomimo zawarcia porozumienia w 1995 roku stan napięcia w zbuntowanej prowincji utrzymuje się po dzień dzisiejszy.