Podział ze względu na strukturę terytorialno-prawną

dział: Polityka
Państwo unitarne (jednolite)w państwie unitarnym poszczególne jednostki terenowo-administracyjne są ściśle podporządkowane centralnym organom państwa. Nie mają więc żadnej politycznej niezależności i samodzielności. Państwa jednolite są współcześnie najczęściej występującymi modelami państw. Cechy charakterystyczne państwa unitarnego to:
  • jednolity dla całego państwa system prawny
  • jedno obywatelstwo
  • jednorodny system organów władzy sądowniczej, ustawodawczej i wykonawczej
  • organy władzy lokalnej są podporządkowane organom władzy centralnej
  • Państwo unitarne może mieć charakter państwa scentralizowanego, kiedy władze państwowe rezerwują dla siebie podejmowanie decyzji w państwie oraz zdecentralizowany, gdy część władzy zostanie przekazana samorządom. 
  • Przykładem państw unitarnych są: Polska, Szwecja, Dania, Holandia i in.

 

Państwo złożone – w przypadku państw złożonych poszczególne jednostki terenowo-administracyjne posiadają pełną lub ograniczoną suwerenność. W ramach państw złożonych możemy wyróżnić następujące formy państwa: federacja i konfederacja.

 

Federacja – to państwo złożone, którego części składowe (np. stany, landy, kantony) posiadają samodzielność i autonomię polityczną; terytorium państwa federacyjnego nie stanowi jednej całości; każda z części państwa tego typu rozporządza władzą wykonawczą i ustawodawczą (prawo do przyjęcia własnej konstytucji czy uchwalenia własnych ustaw; jednak akty te muszą być zgodne z ustawodawstwem stworzonym przez federację); istnieje oddzielny system prawny i sądowy w poszczególnych częściach państwa złożonego; obywatele mają podwójne obywatelstwo (obywatelstwo związku i odpowiedniej części składowej państwa); parlament federacji ma dwie izby, a interesy jednostek administracyjnych reprezentuje jedna z izb; przykładami państw federacyjnych są: Stany Zjednoczone, Austria, Niemcy, Belgia, Szwajcaria, Kanada czy Rosja. 

 

Konfederacja – to związek państw, który jest powoływany w celu realizacji określonych zadań; konfederacja posiada swoje organy, w skład których wchodzą przedstawiciele państw członkowskich, tworzących konfederację; pewne funkcje państwa członkowskie godzą się wykonywać wspólnie, nie oznacza to jednak, że stając się członkiem konfederacji tracąc część swojej suwerenności; przykładami państw zorganizowanych na zasadzie konfederacji są: Wspólnota Niepodległych Państw oraz na swój sposób Unia Europejska.