Samorząd gminny

Gmina jest podstawową jednostką samorządową. Swoje zadania wykonuje we własnym zakresie oraz na własną odpowiedzialność. Może wykonywać zadania zlecone jej przez organy rządowej administracji. Może powoływać na swoim obszarze jednostki pomocnicze, tj. sołectwa, dzielnice czy osiedla. Nie mają one jednak, tak jak gmina, prawnej osobowości. Ustrój gminy jest określany przez statut. Mieszkańcy mają prawo do podejmowania decyzji dotyczących własnej gminy w drodze referendum gminnego, albo też za pośrednictwem organów gminy.

Organy gminy:

• Rada Gminy – jest organem stanowiącym i kontrolnym, wybierana na 4 lata przez pełnoletnich mieszkańców gminy; składa się z radnych; na jej czele stoi przewodniczący Rady Gminy; do zadań Rady Gminy należy uchwalanie budżetu gminy, statutu gminy, miejscowego planu zagospodarowania, podatków gminnych, ustalanie kierunków działań wójta, powoływanie jednostek pomocniczych (sołectw, dzielnic), sprawowanie funkcji kontrolnej nad działalnością wójta, gminnych jednostek organizacyjnych i pomocniczych;
• Zarząd Gminy – organ o charakterze wykonawczym; na jego czele stoi wójt (gmina wiejska), burmistrz (miasto do 100 tys. mieszkańców) lub prezydent (miasto powyżej 100 tys. mieszkańców); powoływani są oni na 4-letnią kadencję.

Zadania gminy:

• w sferze edukacji stanowi nadzór nad szkołami podstawowymi i gimnazjami
• dba o gminne biblioteki, domy kultury, muzea itp.
• zajmuje się ochroną zdrowia mieszkańców gminy (przychodnie, poradnie gminne)
• dba o niesienie pomocy społecznej potrzebującym mieszkańcom gminy
• zajmuje się usuwaniem odpadów oraz ochroną środowiska na terenie gminy
• organizuje lokalny transport
• dba o gminne drogi, mosty
• zapewnia zaopatrzenie mieszkańcom w energię elektryczną i cieplną
• strzeże porządku publicznego