Społeczeństwo obywatelskie

Definicja

Społeczeństwo obywatelskie to rodzaj społeczeństwa demokratycznego, w którym obywatele świadomie uczestniczą w życiu publicznym, są aktywni i odpowiedzialni oraz posiadają zdolność samoorganizacji.

Geneza społeczeństwa obywatelskiego

Starożytność

Arystoteles w dziele Polityka twierdził, że rozwój społeczeństw zmierza do powstania państwa, jako najwyższej formy istnienia społeczeństw. Mówił też, że człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie.

Oświecenie

Jan Jakub Rousseau i Imanuel Kant uważali, że jednostka łatwiej rozwija się uczestnicząc w życiu publicznym niż prywatnym.

John Locke i Georg Hegel twierdzili, iż społeczeństwa nie są zależne od instytucji państwa, a interesy jednostki mogą być realizowane tylko dzięki obywatelskiej współpracy. Społeczeństwo powinno mieć warunki aby działać swobodnie w ramach istniejącego systemu praw. Według Hegla liczy się współdziałanie wszystkich obywateli.

XIX wiek

Alexis de Tocqueville podkreślał dużą role stowarzyszeń obywatelskich, które są "szkołą demokracji", ponieważ to w tych organizacjach obywatele mogą nabywać doświadczeń samoorganizacji i wolności.

Współcześnie

Społeczeństwa obywatelskie w dzisiejszej formie zaczęły kształtować się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych kiedy to rozpadał się system tzw. demokracji ludowej (społeczeństwo zamknięte). Powstały na gruncie walki opozycji z władzą komunistyczną.