Systemy polityczne sąsiadów Polski
Niemcy są państwem federalnym o systemie kanclerskim, składającym się z 16 landów, posiadających dość dużą autonomię. Mają one osobne parlamenty i rządy. Kompetencje władz federalnych określa konstytucja. Uprawnienia głowy państwa, czyli prezydenta (obecnie Horst Köhler), są mocno ograniczone. Prezydent pełni rolę symbolu jedności państwa i funkcje reprezentacyjne. Wybierany jest na 5-letnią kadencję przez Zgromadzenie Związkowe (tworzą go posłowie wybrani do Bundestagu i przedstawiciele parlamentów landów). Akty wydawane przez prezydenta wymagają kontrasygnaty. Prezydent wskazuje także kandydata na kanclerza. Ma prawo rozwiązania parlamentu, ale jedynie w ściśle określonych przypadkach. Parlament składa się z Bundestagu i Bundesratu. Deputowani (656) do pierwszej z izb wybierani są w wyborach powszechnych. W Bundesracie zasiada 68 przedstawicieli rządów poszczególnych landów. Bundestag ma większe uprawnienia w dziedzinie tworzenia prawa. To on uchwala m. in. konstytucję. Bundesrat może zablokować proces legislacyjny stosując prawo weta zawieszającego. W systemie kanclerskim szczególna rola przypada szefowi rządu – kanclerzowi (obecnie Angela Merkel). Tworzy on rząd, kieruje jego pracami, może również zdymisjonować ministra, co do którego stracił zaufanie. Parlament nie ma możliwości odwołania danego ministra z zajmowanego przez niego stanowiska. Istnieje możliwość (w praktyce dość trudna do zrealizowania) obalenia rządu w drodze uchwalenia konstruktywnego wotum nieufności, ze wskazaniem nowego kandydata na kanclerza.
- Systemy polityczne sąsiadów Polski
- Systemy polityczne wybranych krajów Uni Europejskiej
- System polityczny Stanów Zjednoczonych