Tsunami

Tsunami to fala oceaniczna, wywołana podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu bądź osuwiskiem ziemi lub dzieleniem się lodowców, rzadko w wyniku upadku meteorytu. Fale rozchodzą się pierścieniowo od miejsca wzbudzenia zjawiska. Na pełnym morzu przejście fali tsunami, poruszającej się z prędkością 900 km/h, może być nawet niezauważone. Dopiero w strefie brzegowej może fala osiągnąć od kilku do kilkudziesięciu metrów wysokości i niszczyć wybrzeże. Najczęściej występuje w basenie Oceanu Spokojnego.

Wyróżnaimy trzy rodzaje fal tsunami. Pierwsze z nich, to tsunami lokalne, czyli takie gdzie miejsce wzbudzenia znajduje się blisko wybrzeża, a czas przybycia fali wynosi do pół godziny. Inny rodzaj, to tsunami regionalne gdzie fale mogą zagrozić całemu obszarowi przybrzeżnemu, a czas przybycia fali wynosi od pięciu godzin od wzbudzenia. Najgroźniejszym rodzajem jest tsunami ponadregionalne inaczej nazywane pacyficznym. Mogą one objąć wiele obszarów po obu stronach Pacyfiku, czas przybycia fali od kilku do kilkunastu godzin w zależności od odległości od miejsca wzbudzenia.

Do największej tragedii spowodowanej tsunami po zakończeniu II wojny doszło w wyniku trzęsieni ziemi na Aleutach w 1946 roku. Zniszczeniu uległy wybrzeża Hawajów i Alaski. W wyniku kataklizmu życie straciło 196 osób. Skutkiem tego wydarzenia było wprowadzenie systemu ostrzegania o tsunami na Pacyfiku.

W 1960 roku doszło do trzęsienia ziemi w Chile, które wywołało jedno z największych fal tsunami. Dotarły one nawet do wysp japońskich.

Kolejnym wielkim tsunami, była fala wywołana trzęsieniem ziemi w 1964 roku, nazywanym „trzęsieniem wielkopiątkowym”, które zniszczyło wybrzeża Ameryki Północnej.

W 1993 roku trzęsienie ziemi u wybrzeży Japonii wywołało, tsunami, którego fala na otwartym oceanie wynosiła zaledwie 60 centymetrów, jednak po zbliżeniu się do lądu fala wzrosła do 30 metrów.

W 1998 roku doszło do trzęsienia ziemi u wybrzeży Papui-Nowej Gwinei. W wyniku niego i wzbudzonego przez trzęsienie tsunami zginęło 2200 ludzi.

Niewątpliwie najgroźniejszym z dotychczasowych kataklizmów, było tsunami spowodowane trzęsieniem ziemi na Oceanie Indyjskim 26 grudnia 2004 roku, które zniszczyło wybrzeża kilku krajów Azji i Afryki. Oprócz olbrzymich zniszczeń materialnych, tragedia pochłonęła 249 tys. ofiar śmiertelnych.