Współczesne pojęcie państwa

Współcześnie w klasycznej definicji państwa, stworzonej przez Georga Jellinka, wyróżnia się trzy elementy. Są nimi: wolność, terytorium i najwyższa władza. Brak któregoś z nich powoduje, że państwo nie może funkcjonować prawidłowo.

Państwo jest organizacja polityczną społeczeństwa, posiadającą suwerenną władzę. To także organizacja przymusowa i terytorialna. Zastanówmy się nad poszczególnymi elementami tej definicji.

Państwo jako organizacja polityczna:

W państwie zadaniem władzy jest organizowanie współpracy pomiędzy różnymi grupami społecznymi, oraz rozwiązywanie konfliktów pomiędzy nimi. Państwo i władza są po to, aby zabezpieczyć obywatelowi jego wolności i prawa oraz strzec porządku publicznego.

Suwerenność:

Władza państwowa ma być suwerenna. Pojęcie suwerenności państwa możemy rozważać w dwóch aspektach – zewnętrznym i wewnętrznym.

Zewnętrzna suwerenność oznacza niezależność i samodzielność władzy państwowej w podejmowanych przez nią decyzjach (mowa tu o niezależności względem innych państw). Państwo suwerenne jest równorzędnym partnerem w politycznych i gospodarczych kontaktach międzynarodowych. To ono decyduje o wstąpieniu bądź nie do jakiejś organizacji. Samodzielnie kształtuje również swój ustrój i wybiera władzę.

Suwerenność wewnętrzna mówi o tym, iż na danym terytorium organy władzy państwowej są władzą zwierzchnią i najwyższą i same decydują o swoim działaniu. Każda organizacja, funkcjonująca na terenie takiego państwa, ma działać zgodnie z prawem państwowym oraz za zgodą władz.

Terytorium państwa:

Państwo ma również charakter terytorialny. Pod pojęciem terytorium państwa rozumie się obszar lądowy, ale także wody przybrzeżne, strefę powietrzną oraz placówki dyplomatyczne znajdujące się na terenie innego państwa.

Państwo jako organizacja przymusowa:

Państwo jest określane mianem organizacji przymusowej. Przynależność do danego państwa ma charakter sformalizowany, a określa ją obywatelstwo. Obywatelstwo jest prawną więzią łączącą jednostkę z państwem. Obecnie stosowane są dwa sposoby nabycia obywatelstwa (przy urodzeniu). Mowa tu o prawie ziemi (ius soli) i prawie krwi (ius sanquinis). Ta pierwsza zasada obowiązuje w Stanach Zjednoczonych. Polega na nadaniu obywatelstwa państwa, w którym dziecko się narodziło. Drugi model, obowiązujący w większości obecnie istniejących państw, polega na nadaniu dziecka obywatelstwa rodziców bądź matki.