Potop - Bogusław Radziwiłł

Podstawowe informacje o bohaterze

Bogusław Radziwiłł to jeden z bohaterów występujących w Potopie Henryka Sienkiewicza. Nosi tytuł koniuszego litewskiego. Został przedstawiony jako postać negatywna, obłudny zdrajca ojczyzny, dbający tylko o swoje własne dobro. Jednocześnie jest człowiekiem światowym, odznacza się doskonałą znajomością obyczajów. Znany jest z tego, że bez problemu uwodzi kobiety. Jego stryjeczny brat to inna negatywna postać, książę rządzący Litwą, Janusz Radziwiłł. Ojcem Bogusława zaś był Janusz, biorący udział w rokoszu przeciwko Zygmuntowi III, który zginął marnie. Bohater jest wrogiem Andrzeja Kmicica zarówno ze względu na kwestię narodową, jak i ze względu na to, że jest jego rywalem do ręki Oleńki Billewiczówny. Mimo iż Bogusław jest bliski kary za swoje czyny (zostaje pojmany przez Kmicica), unika jej jednak (zamiast być skazanym wyrokiem sądu zostaje przez Kmicica wydany swojemu krewnemu, dzięki czemu uchodzi z życiem). Prototypem literackim postaci był rzeczywisty książę Bogusław Radziwiłł.

Charakterystyka zewnętrzna

Bohater, kiedy go poznajemy, ma trzydzieści pięć lat. Wygląda jednak na o dziesięć lat młodszego. Jest wysoki i dobrze zbudowany. Ma szerokie ramiona. Do jego postury nie pasuje jedynie głowa. Ma ona nieproporcjonalnie małe rozmiary. Twarz bohater ma drobną, o młodzieńczych rysach. Na niej znajduje się nos o rzymskim profilu i duże, śmiało patrzące oczy. Usta są małe, nad nimi znajdują się delikatne, przystrzyżone wąsy.Książę przykłada bardzo dużą wagę do swojego wyglądu. Zgodnie z ówczesną zachodnią (francuską, niemiecką) modą maluje się:

Twarz miał też barwiczką pomalowaną, a brwi węgielkiem wyczernione.

Robi sobie nawet maseczki z migdałowego mleka. Ubiera modne stroje. Zakłada długą perukę oraz ozdobiony strusimi piórami kapelusz. Nosi przy sobie (nawet podczas bitew) koronkową chustę. Ponadto często mówi po niemiecku lub francusku. Co charakterystyczne, przy boku nosi nie szablę (zgodną z obyczajami sarmackimi), a szpadę (oręż, którym posługiwała się zachodnia arystokracja i który służył szczególnie do pojedynków).

Charakterystyka wewnętrzna

Bogusław cieszy się sławą wielkiego rycerza, za takiego uważa go nawet Wołodyjowski, który mówi o nim:

Wojownik wielki i rycerz jeszcze większy.

Jest porywczy zarówno w słowach, jak i w czynach. Cechuje się niespotykaną brawurą. Kiedy zostaje porwany przez Kmicica, w najmniej spodziewanym momencie ucieka mu i jego ludziom:

[…] Zanim inni mogli zrozumieć, co się stało, zanim odetchnęli, zanim okrzyk zgrozy zamarł na ich warach, Bogusław roztrącił ich jak burza, wypadł z majdanu na drogę i pomknął wichrem ku Pilwszkorn.

Bohatera interesują tylko i wyłącznie jego własne dobro, sława i wygoda. Dąży do tego, aby być najlepszym rycerzem i kochankiem. Nie może znieść myśli, że jakaś kobieta jest w stanie mu się oprzeć. Kiedy zostaje odtrącony rzez Oleńkę, stara się zdobyć ją na wszelkie sposoby. Usiłuje przypodobać się, wyprawiając bogate uczy i szarmancko prawiąc wyrafinowane komplementy, przedstawia siebie niezgodnie z prawdą jako zwolennika króla Jana Kazimierza, zaś Kmicica oczernia fałszywym oskarżeniem o zdradę ojczyzny. Kiedy to wszystko nie pomaga, usiłuje wobec szlachcianki użyć siły.