Konrad Wallenrod - Gatunek literacki

Gatunek literacki

Powieść poetycka to utwór wierszowany wywodzący się z literatury angielskiej. Jej prekursorem był Walter Scott, a właściwym twórcą George Byron. Nawiązanie do bajronowskich wzorców osobowych to m. in. bunt przeciwko zastanemu porządkowi świata, wykreowanie bohatera-indywidualisty, który odgrywa zasadniczą rolę w historii całego narodu. W czasach romantyzmu wprowadzono do powieści poetyckiej narratora, który nie unikał wynurzeń na temat własnych przeżyć, zwracał się wprost do czytelnika, komentując otwarcie postawę bohatera, często stanowiącego jedynie maskę, za którą ukrywał się sam autor.

Cechy powieści poetyckiej:

• brak chronologii wydarzeń (inwersja czasowa) i tajemniczość postaci: Konrada Wallenroda poznajemy już jako mistrza Zakonu, a później z Powieści wajdeloty, na zasadzie retrospekcji, poznajemy jego historię, począwszy od dzieciństwa;
• fragmentaryczność kompozycji: niejasność fabuły, jej tajemniczość, pełna niedomówień historia głównego bohatera, np. niewyjaśniona do końca historia hr. Wallenroda, którego Walter Alf był giermkiem, a później przybrał jego imię i nazwisko;
• luźna kompozycja: niektóre fragmenty mogą funkcjonować samodzielnie, jak np. Pieśń wajdeloty czy ballada Alpuhara;
• realizm: brak elementów fantastyki;
• tajemniczość, groza i zagadkowość: rozmowy z Aldoną pod osłoną nocy, czy sąd nad Konradem odbywający się w lochach zamku; samobójstwo Konrada Wallenroda;
• synkretyzm rodzajowy: epicki charakter fabuły przejawia się w obecności narratora (Powieść wajdeloty); elementy liryczne to wszystkie opisy poetyckie, rymowy układ wersów, duży ładunek emocjonalny narratora (Pieśń wajdeloty); zaś elementy dramatyczne to np. dialogi Konrada z Aldoną zamkniętą w wieży;
• historyzm: nawiązanie do historii Litwy z okresu średniowiecza.