Horacy

Horacy urodził się 8 grudnia 65 r. p.n.e. Dzięki staraniom ojca zdobył gruntowne wykształcenie. Uznany za największego antycznego poetę lirycznego. Jeden z trzech wielkich twórców „złotego wieku poezji rzymskiej”, obok Wergiliusza i Owidiusza. Jego twórczość wywarła ogromny wpływ na rozwój literatury późniejszych epok. Stała się również inspiracją dla innych poetów. Napisał przede wszystkim Pieśni (Carmina), Satyry oraz Listy. W swoich utworach Horacy podejmuje temat nieśmiertelności poety i poezji, czystości gatunku literackiego, propaguje epikureizm oraz ideę „złotego środka”.

Najsłynniejsze wiersze Horacego to m.in.:

Exegi monumentum aere perennius… (Pieśń 30 z cyklu Pieśni III) – pierwsze słowa tej pieśni oznaczają: „stawiam sobie pomnik” i podejmują temat nieśmiertelności dzieła poety. Twórca pozostawia po sobie dzieło, które daje mu sławę i zapewnia pamięć następnych pokoleń. Pomnikiem jest jego własna twórczość, a stworzony za życia utwór przedłuża poecie życie. „Non omnis moriar” powie poeta

„Nie wszystek umrę”,

bo pozostawię po sobie ślad, swoje dzieło, a w nim cząstkę siebie.

Tu ne quaesieris (scire nefas)… (Pieśń 11 z cyklu Pieśni I) – kończy się znanym stwierdzeniem „carpe diem quam minimum credula postero” czyli

„weseląc się dziś nie dowierzaj przyszłości”

w tłumaczeniu Adama Ważyka. To jedna z bardziej znanych pieśni z Horacjańskim „carpe diem” – „chwytaj dzień”, „chwytaj chwilę”, „ciesz się z tego, co daje ci życie w tym momencie”. Myśl ta przepojona jest głębokim humanizmem i ideą epikurejską. Przyjemność należy czerpać ze spokoju płynącego z naturalnej radości życia, kiedy nie mąci go żadna troska i kłopoty, a tym bardziej zaprzątanie myśli tym, co dopiero ma nadejść.

Vides ut alta… ­(Pieśń 9 z cyklu Pieśni I) – pieśń w polskim tłumaczeniu tytułu „Do Taliarcha”. Sędziwy starzec – mentor wystawia młodemu Taliarchowi swoją receptę na życie. To kolejny przykład realizacji myśli epikurejskiej: należy pogodzić się ze swoim życiem i ze spokojem przyjmować to, co przynosi los. Każdy następny dzień jest darem, wnosi w ludzkie życie nowe treści. Szczególnie ważnym etapem jest młodość, bo wtedy jesteśmy silni, odważni i zdrowi oraz podatni na wrażenia zmysłowe. Winniśmy cieszyć się i korzystać z uroków życia wśród natury

De arte poetica (List do Pizonów) – jeden z utworów z cyklu Listy. To wiersze filozoficzne i refleksyjne, z zachowaniem formuły listu do prawdziwego lub fikcyjnego adresata. W De arte poetica Horacy prowadzi wykład na temat poezji. Jest to obok Poetyki Arystotelesa najważniejszy traktat o poezji, w którym poeta prosi m.in. o zachowanie czystości gatunku i jasności w wyrażaniu poetyckich przeżyć. Bez względu na temat poezja powinna być, zdaniem Horacego, prosta i łatwa w zrozumieniu i przejrzysta w budowie.

Inne znane utwory:

Odi profanum vulgus et arceo (Pieśń 1 z cyklu Pieśni I) – „gardzę bezbożnym pospólstwem i unikam go”. Cytat ten wykorzystał m.in. Julian Tuwim w wierszu …Et arceo:

„Odi profanum vulgus. Kościół czy kawiarnia, / Republika czy kino, wiec szewców czy armia”.

Aequam memento rebus (Pieśń 3 z cyklu Pieśni II ) – pieśń znana pod tytułem Do Deliusza:

„Dlaczego sosna ogromna i biała topola gałęzie splatają?”.

To wiersz adresowany do przyjaciela Horacego, Deliusza. Poeta przypomina, że śmierć jest nieuchronna, więc należy bawić się i ze smakiem pić stare dobre wino.

Horacy zmarł 27 listopada 8 r. p.n.e.